Τι σημαίνει για σένα ότι δεν έχεις παιδιά;
Δεν θα έλεγα ότι σημαίνει κάτι. Αλλά με λίγη σκέψη μάλλον σημαίνει ελευθερία, ανεξαρτησία, δικαίωμα, ανακούφιση.
Το ότι δεν έκανες παιδιά ήταν συνειδητή απόφαση;
Είναι συνειδητή απόφαση. Υπήρξαν «ευκαιρίες» που επέλεξα να αγνοήσω. Ωστόσο δεν μπορώ να πω πως είναι κάτι που σκέφτομαι και επεξεργάζομαι συχνά. Μάλλον με αφήνει αδιάφορη.
Ήταν μια απόφαση που πήρες μια και έξω ή επανεξέταζες/επιβεβαίωνες την απόφασή σου για καιρό;
Είναι μια απόφαση που νομίζω ποτέ δεν χρειάστηκε πραγματικά να πάρω. Το να μην κάνω ή να μην έχω παιδιά είναι κάτι που για εμένα ήταν δεδομένο και φυσιολογικό από πολύ μικρή ηλικία. Και έως τώρα τουλάχιστον επιβεβαιώνεται εκ των πραγμάτων.
Το ότι δεν έκανες παιδιά είναι επειδή δεν ήθελες να γίνεις μητέρα, επειδή δεν ήθελες κάποιες από τις συνέπειες μιας ζωής ως μητέρα, επειδή ήθελες να αλλάξεις τη ζωή σου όπως τη ζεις;
Δεν ένιωσα ποτέ την ανάγκη να γίνω μητέρα. Ούτε κατάλαβα ποτέ γιατί θα πρέπει να θέλω να γίνω μητέρα. Δεν είναι απαραίτητα κάτι συγκεκριμένο που με ωθεί στο να μην έχω αυτή την επιθυμία. Είναι νομίζω όλα τα παραπάνω, και άλλα. Σίγουρα είναι μεγάλη ευθύνη και συνεπάγεται πολλές συνέπειες που θα σε ακολουθούν, πολύ σωστά, μια ζωή. Μια ευθύνη την οποία δεν θέλω να έχω, συν όλων των άλλων ευθυνών. Σίγουρα αλλάζει η ζωή σου 180 μοίρες και σε περιορίζει σε θέματα καριέρας, ερωτικά, κοινωνικά. Όλα τα παραπάνω συμβάλλουν το ίδιο, χωρίς κάποιο να υπερτερεί κάποιου άλλου.
Πώς νομίζεις ότι επηρέασε τη ζωή σου το γεγονός ότι δεν έχεις κάνει παιδιά;
Το ότι δεν έχω κάνει παιδιά δεν νομίζω ότι επηρεάζει κάπως τη ζωή μου. Ούτε και θα την επηρεάσει κάπως, από τη στιγμή που δεν είναι κάτι που με ενδιαφέρει. Εάν είχα παιδιά, τότε ναι, θα την επηρέαζε. Το μόνο το οποίο αλλάζει είναι ότι ίσως κάπου κάπου να απαντάω σε παρόμοια «ερωτηματολόγια» ή να χρειαστεί να τσεκάρω σε κάποια αίτηση κάποιο κουτάκι «άτεκνη» ή, το πιο συχνό, να δέχομαι (όσο μεγαλώνω παρατηρώ ότι γίνεται και πιο έντονο) συχνά πυκνά ερωτήσεις από άγνωστους, άντρες γυναίκες, απαίδευτους, βλάχους Ελληναράδες (οι γνωστοί πατρίς-θρησκεία-οικογένεια), περίεργους και αδιάκριτους, σχόλια του τύπου «εεε όταν κάνεις παιδιά θα καταλάβεις», «δε θέλεις παιδιά;! Ε, είσαι μικρή ακόμη γι’ αυτό! Σε κάνα δυο χρόνια θα δεις, θα αλλάξεις γνώμη» και άλλα παρόμοια. Λες και είναι μόδα, σαν τα φλοράλ και μόλις περάσει, θα μου περάσει και εμένα.
Αναλογίζεσαι πώς θα ήταν η ζωή σου αν είχες κάνει παιδιά;
Δεν το αναλογίζομαι συχνά. Περισσότερο όταν κάνω φιλοσοφικές, πιο σοβαρές ή και αστείες συζητήσεις. «Πωωω, φαντάζεσαι να είχα ένα παιδί!» «Ε καλά, αν είχες παιδιά, θα τα έντυνες συνέχεια στα μαύρα χα χα». Και πάνω στη πλάκα είναι που το σκέφτομαι για πολύ λίγο στα σοβαρά και με πιάνει πανικός. Πιο πολύ, όταν το αναλογίζομαι, είναι περισσότερο από απλή περιέργεια. Δεν είναι ανησυχία που με βασανίζει.
Μετανιώνεις για πράγματα που έκανες ή δεν έκανες στη ζωή σου;
Αν μετανιώνω για κάτι, είναι ίσως για πράγματα που δεν έκανα, αλλά και πάλι όχι τόσο, διότι τη δεδομένη περίοδο αυτό θεωρούσα ότι ήταν το πιο σωστό. Οπότε πάλι την ίδια επιλογή θα έκανα. Αν και δεν έχει νόημα να μετανιώνουμε. Ό,τι είναι στο παρελθόν δεν αλλάζει, απλά μαθαίνουμε από αυτό και μας οδηγεί στο πού βρισκόμαστε τώρα.
Μετανιώνεις που δεν έκανες παιδιά;
Δεν μετανιώνω.
Πώς νομίζεις ότι απεικονίζονται οι γυναίκες που δεν έγιναν μητέρες;
Αυτή η ερώτηση νομίζω έχει δύο σκέλη. Πώς νομίζω ότι απεικονίζονται και πώς απεικονίζονται σε εμένα. Στην κοινωνία θα έλεγα πως απεικονίζονται ως άμυαλες, πόρνες, ανήθικες, ανώριμες, μη άξιες, ότι δεν έχουν εκπληρώσει τον σκοπό τους σαν γυναίκες. «Κάτι δεν πάει καλά με αυτήν», γεροντοκόρες, ανίκανες, μικρές ακόμη. Σε εμένα απεικονίζονται ως γυναίκες.
Ποια λέξη βρίσκεις ότι σου ταιριάζει καλύτερα:
Γυναίκα.
Υπέστης πιέσεις να γίνεις μητέρα; Έμμεσες ή άμεσες. Αν ναι, από πού;
Ναι, έχω υποστεί πιέσεις, έμμεσες και άμεσες. Αρχικά, από το οικογενειακό μου περιβάλλον, περισσότερο από τους άντρες της οικογένειας, παραδόξως, και λιγότερο από τη μητέρα μου. Όχι τόσο άμεσες όμως θα έλεγα, γιατί από μικρή ήξερα τι ήθελα και δεν φοβόμουν να το κάνω γνωστό και κατανοητό στους γύρω μου, ούτε και στην οικογένειά μου. Υπήρχαν τα γνωστά σχόλια τύπου «αχ εγγόνι δεν θα δω!», «Τι! Δεν θες παιδιά;! Τι βλακείες είναι αυτές!», «Και τι θα κάνεις με τη ζωή σου;» (στο τελευταίο πάντα γελάω πολύ). Και φυσικά στο επαγγελματικό, ερωτικό, φιλικό περιβάλλον. Έμμεσα και άμεσα. Κυρίως γυναίκες, λόγω κάποιου ερεθίσματος, με ρωτάνε: «Αχ δεν είναι πολύ γλυκούλι; Εσύ το δικό σου πώς θα το βγάλεις;», «Άντε, πότε θα κάνεις και εσύ ένα παιδάκι;», «Πόσα παιδιά θες; Εγώ 2». Έτσι πάει πάντα, με μεγάλη σιγουριά και έχοντάς το δεδομένο, γιατί γυναίκα = παιδί.
Υπέστης πιέσεις να γίνεις μητέρα από γυναικολόγους / επαγγελματίες υγείας;
Ποτέ, καμία πίεση. Ίσως το αντίθετο θα έλεγα.
Πώς σε αντιμετωπίζουν οι άλλοι όταν μαθαίνουν ότι δεν είσαι μητέρα;
Λόγω της ηλικίας μου, δεν υπάρχουν πολλές αντιδράσεις. Μου λένε ότι είμαι μικρή ακόμη. Σχεδόν όλοι πιστεύουν ότι θα έρθει και εμένα η ώρα μου και είναι σίγουρο ότι θα γίνω μητέρα στο μέλλον. Και τα σχόλια που έχω αναφέρει παραπάνω. Αδιαφορώ και δεν συνεχίζω την κουβέντα, γιατί ξέρω με τι ανθρώπους έχω να κάνω. Αλλά μπορώ να πω ότι πολλά από τα σχόλια και τις αντιδράσεις με εκνευρίζουν και με κουράζουν πολλές φορές.
Βρίσκεις ότι χρειάζεται να κάνεις κάποιο είδος coming out;
Όχι, αλλά αποφεύγω να παίρνω μέρος σε συζητήσεις γύρω από τη μητρότητα, τον γάμο κλπ., και να εκφράζω ανοιχτά την άποψη μου γι’ αυτά τα θέματα. Προτιμώ να μένω ουδέτερη.
Επηρέασε η ατεκνία την κοινωνική σου ζωή; Απομακρύνθηκες από φίλες όταν έκαναν παιδιά;
Δεν την έχει επηρεάσει. Οι φίλες μου δεν έχουν παιδιά, αλλά αν κάνουν, το 90% αυτών, πιστεύω θα απομακρυνθούν.
Επηρέασε η ατεκνία την ερωτική/συντροφική σου ζωή;
Έως τώρα όχι.
Τέλος, θα ήθελα να προσθέσω δυο πράγματα ακόμη, με την ευκαιρία που μου δίνεται. Αρχικά, θα ήθελα να τονίσω πως κάθε γυναίκα, κάθε άνθρωπος, είναι και πρέπει να είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει με το σώμα του και τη ζωή του, και κάθε επιλογή είναι απόλυτα σεβαστή και δεκτή. Ωστόσο, δεν είναι λίγο εγωιστικό, έως αρκετά θα έλεγα, το να θέλεις να γίνεις μάνα; Τι πάει να πει θέλω; Δεν θέλω να φάω παγωτό ή να πάω διακοπές, θέλω να φέρω στον κόσμο ένα ον, μια ύπαρξη, ένα πλάσμα, έναν άνθρωπο. Τι πάει να πει θέλω; «Είμαι έτοιμη να γίνω μάνα» λένε, με περηφάνια. Τόσο εύκολα, σαν να λένε: «είμαι έτοιμη να ξεκινήσω δίαιτα».
Το 90% αυτών των γυναικών θέλουν απλώς να καλύψουν τις εγωιστικές ανάγκες τους, τα κενά τους, τις ανασφάλειές τους, τις φοβίες τους. Και όχι, αυτό για εμένα δεν είναι δεκτό ούτε σεβαστό. Είναι έτοιμες να γεννήσουν ένα γλυκούλι μωράκι, που θα του τσιμπάνε τα μάγουλα, θα το ντύνουν με ωραία ρουχαλάκια, θα το δείχνουν σαν τρόπαιο και έκθεμα στον περίγυρό τους, θα το έχουν σαν κούκλα και μαριονέτα και θα το κάνουν να κάνει, να λέει, και να σκέφτεται ό,τι αυτές θέλουν ή δε μπορούν να κάνουν, θα καρπώνονται τις επιτυχίες και τα κατορθώματά ΤΟΥ, θα το εκμεταλλεύονται, θα το χειραγωγούν, θα το εκβιάζουν και θα το εξαναγκάζουν να τους χρωστάει τη ζωή του, και θα έχουν και κάποιον να τους γιατροπορήσει. Σχεδόν καμία από αυτές δεν είναι έτοιμη να φέρει στον κόσμο έναν άνθρωπο, με αξίες, στόχους, ελευθερίες, δικαιώματα, ανάγκες, θέλω, που θα αναπτυχθεί και θα αναπτύξει με τη σειρά του την κοινωνία. Θέλεις να γίνεις μάνα ή γονιός; Αν θέλεις να γίνεις γονιός, υιοθέτησε ένα παιδί, βοήθησε στο να γίνει λίγο καλύτερος ο κόσμος που ήδη υπάρχει. Γίνε εθελόντρια. Κάνε ό,τι είναι να κάνεις τέλος πάντων, αλλά όχι για σένα, για το παιδί. Δεν έχεις δουλειά, ωριμότητα, παιδεία, ο κόσμος είναι σκατά και εσύ θες να γίνεις μάνα. Δεν θες να γίνεις CEO; Πρωθυπουργός; Επαναστάτης; Επιστήμονας; Καλλιτέχνης; Εθελόντρια; Καλή φίλη; Σωστός άνθρωπος; Αυτά να θες να γίνεις.
