Τι σημαίνει για σένα το γεγονός ότι δεν έχεις παιδιά;
Αντιλαμβάνομαι ότι μου λείπει μια τεράστια παράμετρος της ανθρώπινης ύπαρξης. Δεν μιλάω μόνο ως γυναίκα, αλλά το να κάνεις παιδί και να αναλάβεις την ευθύνη του δίνει μια άλλη διάσταση στη ζωή σου, φαντάζομαι. Τουλάχιστον θα έπρεπε. Οπότε είμαι έξω από αυτόν τον σημαντικό τομέα της ανθρώπινης… ύπαρξης; Συναλλαγής; Από την άλλη, είναι κάτι που δεν το ήθελα ποτέ. Το αναγνωρίζω αυτό. Από μικρό κορίτσι.
Μάλιστα, οπότε από μικρό κορίτσι ήξερες ότι δεν σε ενδιαφέρει αυτό το θέμα.
Ναι, ναι. Ήμουν πεντακάθαρη!
Όλα αυτά τα χρόνια έχεις επισκεφτεί την απόφασή σου καθόλου ή είσαι σταθερή;
Τη σκέφτηκα. Έφτασα κάποια στιγμή στον μεγάλο έρωτα της ζωής μου στα τριανταπέντε μου, όταν το θέμα της μητρότητας ήταν σαν βιολογική ανάγκη αλλά όχι συναισθηματική. Πώς πεινάς; Ένιωθα κάπως ότι το ζητούσε το σώμα μου να κάνω παιδί μαζί του, όχι γενικώς. Δεν το έκανα.
Σαν να αφορούσε περισσότερο τη σχέση αυτή καθαυτή;
Ναι. Ήθελα το παιδί του.
Οπότε δεν ήταν επιθυμία για μητρότητα άμεσα…
Ναι, ήθελα τη συνέχειά του. Τη συνέχειά μας. Αλλά δεν το έκανα. Ενώ δόθηκε η ευκαιρία, δεν το έκανα. Μου τη δίνει κι αυτό το ψέμα της ενοχής. Ότι θεωρούμαι –όχι από τον κύκλο μου, αλλά από πολλούς– μη ολοκληρωμένη γιατί δεν έκανα παιδιά. Μου τη δίνει!
Το εισπράττεις αυτό; Ότι κάτι τρέχει μ’ εσένα, ότι είσαι ανεκπλήρωτη;
Πώς δεν το εισπράττω! Το εισπράττω και μέσα από τα έντυπα, μέσα από την τηλεόραση, από παντού! Εγώ δεν το νιώθω. Αν κάποιος το νιώθει για εμένα, μπορεί να μην το εκφράζει. Αλλά το ότι κοινωνικά υπάρχει το ότι η γυναίκα πρέπει να κάνει παιδιά αλλιώς δεν έχει παίξει το ρόλο της στη γη –η γυναίκα, όχι ο άντρας– αυτό σαφώς υπάρχει.
Έχεις υποστεί πιέσεις να γίνεις μητέρα;
Όχι. Ήμουν από μικρή πολύ ανεξάρτητη, πολύ ξεκάθαρη, τις κοινωνικές πιέσεις τις έγραφα. Δεν το ένιωσα. Οικογενειακά δεν υπήρχε το θέμα της πίεσης «πότε θα παντρευτείς, πότε θα με κάνεις γιαγιά». Αλλά το είχα κόψει κι εγώ μαχαίρι.
Από γυναικολόγους ή από επαγγελματίες υγείας δέχτηκες πιέσεις; Σου έκαναν σχόλια;
Όχι, όχι. Δεν το επέτρεπα κιόλας ως έναν βαθμό. Ήμουνα λίγο ψαρωτική.
Θεωρείς ότι το γεγονός ότι δεν έχεις παιδιά επηρεάζει την κοινωνική σου ζωή, τις διαπροσωπικές σου σχέσεις, τις φιλίες σου;
Με έχει αποκλείσει – όχι τώρα που έχουν μεγαλώσει τα παιδιά των φίλων. Με είχε αποκλείσει από πολλές δραστηριότητες. Βαριόμουν τρομερά, δεν είμαι από αυτές που δεν έχουν παιδιά αλλά γουστάρουν να παίζουν με αυτά. Οπότε ήταν και λίγο σαν ανέκδοτο: «Η Νιόβη βαριέται τα παιδιά, δεν την καλούμε».
Ο άλλος τρόπος ζωής, οπότε, κάπως σας απομάκρυνε;
Ναι, αλλά όχι σε βαθμό απαγορευτικό, γιατί και οι φιλίες/παρέες μου είναι από έναν χώρο που το να μην έχεις παιδιά θεωρείται κανονικό. Εντάξει, δεν είναι πλειοψηφικό, είναι μειοψηφικό αλλά δεν υπάρχει επίκριση.
Επηρέασε την ερωτική, τη συντροφική σου ζωή;
Όχι, όχι, όχι.
Έχεις μετανιώσει για κάτι στη ζωή σου;
Για πολλά, αλλά όχι για αυτό. Όχι, δεν έχω μετανιώσει. Γι’ αυτό σου έγραψα κιόλας. Γιατί τώρα, σε αυτή την ηλικία και μόνη μου, χωρίς σχέση και με ένα τεράστιο ερωτηματικό ή με αρνητική απάντηση στο αν θα ξανακάνω σχέση και μπαίνοντας για τα καλά στην τρίτη ηλικία, ένα παιδάκι θα το χρειαζόμουνα. Καταλαβαίνεις, κάνω πλάκα τώρα! Αλλά είμαι μπροστά στο φάσμα των γηρατειών και λέω: «Πώς θα τη βγάλω μόνη μου;»
Αυτό όμως δεν μοιάζει να σε κάνει να μετανιώσεις που δεν έκανες παιδιά απ’ ό,τι καταλαβαίνω.
Όχι, δεν έχω μετανιώσει. Θα έβρισκα άθλιο να κάνω ένα παιδί για να με γηροκομήσει. Αλλά θα ήταν πολύ βολικό.
Στον βαθμό που τα παιδιά είναι και οποιαδήποτε εγγύηση για τα γηρατειά βέβαια, ε;
Ναι. Κι εγώ περνώντας πέντε πολύ άσχημα χρόνια με τη μάνα μου –εννοώ στα τελευταία της πέντε χρόνια– μπαίνει και ένα ερώτημα: «Αν βρεθώ εγώ σε αυτή τη θέση, τι σκατά θα κάνω;». Αλλά εντάξει. Ξέρω γυναίκες που το έχουν μετανιώσει και κάπου το καταλαβαίνω. Διότι φτάνεις σε μια ηλικία και λες «το θέλω, θα το κάνω». Δεν μπορεί να λες «δεν μου ’κατσε εφόσον το ήθελα». Έχω διάφορες γνωστές που έκαναν στα σαράντα, στα σαράντα πέντε μόνες τους. «Θέλω παιδί». Last chance.
Ποια λέξη σου ταιριάζει καλύτερα; Χωρίς παιδιά, άτεκνη, μη μητέρα, καμία;
Το άτεκνη μου κάνει μια χαρά. Μου είναι οικεία λέξη. Την έχω συμπληρώσει σε τόσα ερωτηματολόγια, είναι η λέξη που μπαίνει στα έντυπα.