Πώς νιώθουν οι Ελληνίδες για τη (μη) μητρότητα; Μέρος 1

Πώς βιώνουν οι Ελληνίδες τόσο την προοπτική όσο και την πραγματικότητα της μητρότητας; Ως δυνατότητα ή ως υποχρέωση; Ή και τα δύο; Τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2018 διεξήγαγα μια εκτεταμένη διαδικτυακή έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 3.731 γυναίκες. Ο σχεδιασμός της έρευνας βασίστηκε στο υλικό που έχω συλλέξει από τις βιωματικές ομάδες και τα βιωματικά εργαστήρια για τη (μη) μητρότητα που διοργανώνω από το 2012.

Στην έρευνα εξέτασα διάφορες παραμέτρους με στόχο να διερευνήσω τις στάσεις και τις απόψεις των γυναικών όσον αφορά πολλά ζητήματα που θεωρούνται δεδομένα και σπάνια διερευνούνται, διότι η μητρότητα φυσικοποιείται ως κάτι απόλυτα αυτονόητο και πάντοτε ως θετική εμπειρία. Έτσι λοιπόν, εξέτασα θέματα όπως η επιθυμία για μητρότητα, οι πιέσεις που δέχονται οι γυναίκες να τεκνοποιήσουν, το κατά πόσο το παιδί που έκαναν ήταν αποτέλεσμα εξωτερικών πιέσεων ή δικής τους απόφασης, το πώς η μητρότητα επηρέασε τη σχέση τους και τη σεξουαλική τους επιθυμία κτλ.

Η έρευνα διαιρείται σε δύο ενότητες: η πρώτη ενότητα αφορά γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδιά και η δεύτερη γυναίκες που έχουν κάνει. Στην πρώτη ενότητα απάντησαν 1053 γυναίκες και στη δεύτερη 2.678 γυναίκες.

Μέρος 1: Γυναίκες χωρίς παιδιά

(για το δεύτερο μέρος Γυναίκες με παιδιά, πατήστε εδώ)

Τα συμπεράσματα που βγαίνουν από την έρευνά μου στις γυναίκες χωρίς παιδιά συνοψίζονται ως εξής:

• Όπως επιβεβαιώνεται μέσα από πολλές ερωτήσεις, σταθερά δύο στις δέκα γυναίκες δεν θέλουν να γίνουν μητέρες, ενώ τέσσερις στις δέκα δεν είναι βέβαιες αν θέλουν.
• Πάνω από τις μισές γυναίκες δέχονται πιέσεις να κάνουν παιδιά. Οι γυναίκες που δέχονται τις περισσότερες πιέσεις βρίσκονται στην ηλικία των 30-39 και στην ηλικία των 40-49, όμως οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες δέχονται πιέσεις.
• Λίγες γυναίκες θα έκαναν παιδί χωρίς σύντροφο, ακόμα και αν θέλουν να γίνουν μητέρες.
• Η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών ανησυχεί ότι θα το μετανιώσει αν δεν κάνει παιδί, αλλά τουλάχιστον για τις μισές από αυτές που ανησυχούν, αυτή η ανησυχία δεν αποτελεί κριτήριο για την απόφασή τους.
• Οι περισσότερες γυναίκες πιστεύουν ότι η μητρότητα δεν απορρέει από τη γυναικεία φύση και ότι δεν είναι κάτι που το ζητάει το σώμα τους, διαψεύδοντας έναν κοινό μύθο ότι η μητρότητα είναι μια φυσική ανάγκη της γυναίκας.
• Η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών πιστεύουν ότι μια γυναίκα μπορεί να ζήσει καλά χωρίς να γίνει μητέρα.
• Σχεδόν εννιά στις δέκα γυναίκες πιστεύουν ότι πράγματι ο κόσμος έχει αρνητική άποψη για τις γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδί και οι μισές από αυτές ενοχλούνται από αυτή την κοινωνική αντιμετώπιση.
• Οι μισές γυναίκες δηλώνουν ότι είναι μπερδεμένες όσον αφορά το αν θέλουν πραγματικά να κάνουν παιδί, ενώ οι άλλες μισές δεν νιώθουν μπερδεμένες για το αν θέλουν πραγματικά να κάνουν παιδί.
• Οι περισσότερες γυναίκες δεν συνδέουν το ζήτημα της τεκνοποίησης με το πώς θα είναι η ζωή τους.
• Από τις γυναίκες που δεν έγιναν μητέρες, πάρα πολύ λίγες το έχουν μετανιώσει – μόλις μία στις δέκα. Οι περισσότερες είναι καλά με την απόφασή τους.

Ακολουθούν τα αναλυτικά αποτελέσματα της έρευνας.

 Η πλειονότητα (78%) ήταν μεταξύ 20 και 39 ετών.

Όσον αφορά το μορφωτικό επίπεδο, στη συγκεκριμένη έρευνα η συντριπτική πλειοψηφία (εννιά στις δέκα γυναίκες) έχουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση ή/και μεταπτυχιακούς τίτλους.

Οι περισσότερες γυναίκες που απάντησαν (οχτώ στις δέκα) είναι ετεροφυλόφιλες.

Όσον αφορά την οικογενειακή κατάσταση, σχεδόν οι μισές γυναίκες (46,8%) είναι σε σχέση και σχεδόν οι τρεις στις δέκα (31,4%) είναι ελεύθερες.

Θέλω να γίνω μητέρα

Από τις 1053 γυναίκες, οι δύο στις δέκα (21,7%) δεν θέλουν να γίνουν μητέρες, οι τρεις στις δέκα (32,6%) θέλουν, και πάνω από τέσσερις στις δέκα (43,1%) δεν είναι σίγουρες αν θέλουν.

Για να επιβεβαιώσω τα αποτελέσματα, αναδιατύπωσα την ίδια ερώτηση συνολικά πέντε φορές· τη δεύτερη ως «Δεν θέλω να κάνω παιδιά», στην οποία οι γυναίκες που δηλώνουν ότι δεν θέλουν παιδιά ανέρχονται στο 20,9%. Η τρίτη αναδιατύπωση ρωτούσε τις γυναίκες αν θέλουν να κάνουν παιδί ανεξάρτητα από το αν υπάρχει σύντροφος ή όχι· το 22,5% απάντησε ότι δεν θέλει παιδί ανεξάρτητα από το αν υπάρχει σύντροφος ή όχι. Στην τέταρτη αναδιατύπωση (Θέλω να κάνω παιδί, αλλά δεν θα το κάνω αν δεν έχω σύντροφο), το 23,2% δηλώνει ότι δεν θέλει να κάνει παιδί με ή χωρίς σύντροφο. Με λίγα λόγια, και στις πέντε ερωτήσεις που εξετάζουν την επιθυμία για παιδί προκύπτει ότι σταθερά λίγο πάνω από δύο γυναίκες στις δέκα (20,9% έως 23,2%) δεν επιθυμούν να κάνουν παιδί.

Δεν θέλω να κάνω παιδιά

Πώς αισθάνονται οι γυναίκες που δεν θέλουν να κάνουν παιδιά και πώς διαφέρουν από τις γυναίκες που θέλουν να γίνουν μητέρες; Αντιπαραβάλλοντας τις απαντήσεις τους σε διάφορες ερωτήσεις, προκύπτουν τα εξής:

• Οι γυναίκες που δεν θέλουν να κάνουν παιδιά δηλώνουν σε μεγάλο ποσοστό ότι δεν φοβούνται αν θα το μετανιώσουν αν δεν κάνουν (48,6%).
• Επίσης στη συντριπτική τους πλειοψηφία δηλώνουν ότι δεν είναι μπερδεμένες αν θέλουν πραγματικά παιδί – 91,8% δηλώνουν καθόλου μπερδεμένες ή όχι ιδιαίτερα μπερδεμένες, σε αντίθεση με τις γυναίκες που θέλουν να κάνουν παιδιά, οι οποίες μόνο κατά 72,6% δηλώνουν ότι δεν είναι μπερδεμένες αν το θέλουν πραγματικά.
• Τις προβληματίζει σε πολύ μικρότερο βαθμό τι εικόνα θα έχουν οι άλλοι για εκείνες, αν δεν κάνουν ποτέ παιδί (0,9%).
• Τέλος, οι γυναίκες που δεν θέλουν να κάνουν παιδιά δηλώνουν κατά 60% ότι θα ζήσουν καλύτερη ζωή χωρίς παιδιά, ποσοστό που πέφτει στο 4,3% στις γυναίκες που θέλουν να κάνουν παιδιά.

Θέλω να κάνω παιδί ακόμα με ή χωρίς σύντροφο

Πόσο μεγάλο ρόλο παίζει η παρουσία ή απουσία συντρόφου στην επιθυμία για παιδί; Εξέτασα την επιθυμία για μητρότητα σε σχέση με την ύπαρξη συντρόφου μέσα από δύο ερωτήσεις, οι οποίες διερευνούν την ίδια παράμετρο. Λίγες γυναίκες (16,3% στη μία ερώτηση και 13,8% στη δεύτερη) επιθυμούν να κάνουν παιδί ακόμα και χωρίς σύντροφο, ενώ τέσσερις στις δέκα (40% και 39,9% ανά ερώτηση) δεν θα έκαναν παιδί χωρίς σύντροφο.

 Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στις γυναίκες που θα έκαναν παιδί χωρίς σύντροφο και σε αυτές που δεν θα έκαναν χωρίς σύντροφο; Η στατιστική ανάλυση δείχνει ότι έχουν πολύ μικρές διαφορές όσον αφορά όλες τις απόψεις τους με εξαίρεση μικρές διαφορές όσον αφορά τρεις απόψεις: Το 35,4% των γυναικών που θα έκαναν παιδί χωρίς σύντροφο νιώθουν σαν να τους το ζητάει το σώμα τους να κάνουν παιδί σε αντίθεση με μόνο το 21,6% των γυναικών που δεν θα έκαναν παιδί χωρίς σύντροφο. Επίσης η πρώτη κατηγορία νιώθει αρκετά λιγότερο μπερδεμένη αν θέλει πραγματικά να κάνει παιδί (36%) σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν θα έκαναν παιδί χωρίς σύντροφο, οι οποίες νιώθουν μπερδεμένες στο 57,7% τους. Τέλος, οι γυναίκες που θα έκαναν παιδί χωρίς σύντροφο θεωρούν ότι η ζωή τους θα ήταν χειρότερη χωρίς παιδιά κατά 19,1% σε σύγκριση με τη δεύτερη κατηγορία, οι οποίες το πιστεύουν μόνο κατά 8,5%.

Δέχομαι πιέσεις να κάνω παιδί

Το θέμα των κοινωνικών πιέσεων που δέχονται οι γυναίκες να γίνουν μητέρες, ειδικά μετά από κάποια ηλικία, είναι κάτι που προκύπτει σε κάθε ομάδα και εργαστήρι που κάνω για τη (μη) μητρότητα. Πάνω από τις μισές γυναίκες (52,6%) δέχονται πιέσεις να κάνουν παιδιά. Οι γυναίκες που δέχονται τις περισσότερες πιέσεις βρίσκονται στην ηλικία των 30-39 (63,2%) και στην ηλικία των 40-49 (51,7%), όμως οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, τέσσερις στις δέκα γυναίκες δέχονται πιέσεις.

Φοβάμαι ότι αν δεν κάνω παιδί θα το μετανιώσω

Ένας από τους βασικούς λόγους, αν όχι ο βασικότερος, που πάρα πολλές γυναίκες αγχώνονται όσον αφορά το θέμα της τεκνοποίησης είναι ότι υπάρχει ένα χρονικό περιθώριο μετά το οποίο η τεκνοποίηση είναι αδύνατη. Αυτός ο χρονικός περιορισμός δημιουργεί άγχος όσον αφορά την απόφαση και έναν φόβο ότι μπορεί να το μετανιώσουν. Ο φόβος αυτός επιβεβαιώνεται από την έρευνα, καθώς δύο στις τρεις γυναίκες (67%) πράγματι φοβούνται ότι θα το μετανιώσουν. Έχει ενδιαφέρον ότι για μία στις τρεις (33,9%) η ανησυχία αυτή δεν αποτελεί κριτήριο για την απόφασή τους να κάνουν παιδί ή όχι.

Η περαιτέρω ανάλυση των απαντήσεων αποκαλύπτει κάποια ενδιαφέροντα δεδομένα. Από τις γυναίκες που φοβούνται αν θα το μετανιώσουν:

• σχεδόν μία στις τρεις (31,4%) πιστεύει ότι ως γυναίκες το ζητάει η φύση τους να γίνουν μητέρες, σχεδόν μία στις τρεις (30,8%) δεν το πιστεύει και το 37,6% δεν είναι σίγουρες. Αντιθέτως, από τις γυναίκες που δεν φοβούνται αν θα το μετανιώσουν μόλις 9,1% το πιστεύει αυτό, ενώ το 78,4% διαφωνεί με αυτή την άποψη. Μόνο το 12,3% δεν είναι σίγουρες.
• οι γυναίκες που φοβούνται ότι θα το μετανιώσουν προβληματίζονται πολύ περισσότερο για την εικόνα που έχουν οι άλλοι απέναντι στις γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδιά· πάνω από τις μισές (59,6%) προβληματίζονται λίγο ή πολύ, ενώ μόλις το 16% από τις γυναίκες που δεν φοβούνται αν θα το μετανιώσουν έχουν αυτόν τον προβληματισμό.

Το ζητάει η φύση μας να γίνουμε μητέρες

Λιγότερες από δύο στις δέκα γυναίκες πιστεύουν ότι η μητρότητα απορρέει από τη γυναικεία φύση. Στην ερώτηση «το ζητάει η φύση μας να γίνουμε μητέρες», μόλις 17,3% των γυναικών απαντούν καταφατικά και πάνω από τις μισές (52,9%) διαφωνούν, ενώ 29,8% δεν είναι σίγουρες.

Μια περαιτέρω ανάλυση αποκαλύπτει ότι οι γυναίκες που πιστεύουν ότι είναι στη γυναικεία φύση να γίνουν μητέρες αναφέρουν ότι νιώθουν σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό πίεση από τον ίδιο τους τον εαυτό να γίνουν μητέρες (64,8% αντί 7,3%). Επίσης συμφωνούν ότι είναι σαν να τους το ζητάει το σώμα τους να κάνουν παιδί σε ποσοστό 51,6% αντί μόλις 5,9% που αναφέρουν οι γυναίκες που δεν πιστεύουν ότι είναι στη γυναικεία φύση να γίνουν μητέρες. Επίσης μία στις τρεις (32,9%) πιστεύει ότι όταν μια γυναίκα δεν κάνει παιδί, της δημιουργούνται απωθημένα, ποσοστό που πέφτει στο 1,6% που δεν πιστεύουν ότι είναι στη γυναικεία φύση να γίνουν μητέρες. Επίσης τις ενδιαφέρει σε μεγαλύτερο βαθμό η εγκυμοσύνη σαν εμπειρία.

Μια γυναίκα μπορεί να ζήσει καλά χωρίς να γίνει μητέρα

Η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών (87,6%) απάντησαν ότι πράγματι μια γυναίκα μπορεί να ζήσει καλά χωρίς να γίνει μητέρα. Μόνο το 5,4% διαφωνεί και άλλο ένα 7% δεν είναι σίγουρες.

Με προβληματίζει τι εικόνα θα έχουν οι άλλοι για μένα, αν δεν κάνω ποτέ παιδί

Οι μισές γυναίκες που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο δεν προβληματίζονται καθόλου από τη γνώμη που μπορεί να έχουν οι άλλοι αν δεν κάνουν παιδί. Ωστόσο, τέσσερις στις δέκα (40,8%) προβληματίζονται λίγο ή πολύ για αυτό το θέμα.

Συγκρίνοντας τις δύο κατηγορίες γυναικών (αυτές που δεν προβληματίζονται καθόλου με αυτές που προβληματίζονται λίγο ή πολύ), προκύπτουν οι ακόλουθες διαφορές. Οι γυναίκες που προβληματίζονται για την εικόνα των άτεκνων γυναικών:

• φοβούνται σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό αν θα το μετανιώσουν αν δεν κάνουν παιδί (45,3% σε σύγκριση με 19,9%)·
• σε σχεδόν διπλάσιο ποσοστό ενοχλούνται από το ότι ο κόσμος κοιτάζει απαξιωτικά τις γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδί μετά από κάποια ηλικία (76,7% σε σύγκριση με 39,4%)·
• σε διπλάσιο ποσοστό (12% σε σύγκριση με 6%) πιστεύουν ότι οι γυναίκες που δεν κάνουν παιδιά αποκτούν απωθημένα.
• περίπου στο ίδιο ποσοστό πιστεύουν ότι η ζωή τους δεν θα είναι χειρότερη αν δεν γίνουν μητέρες (11.1% σε σύγκριση με 7,1%) με τις γυναίκες που προβληματίζονται από την εικόνα τους.

Είναι σαν να μου το ζητάει το σώμα μου να κάνω παιδί

Λίγες μόνο γυναίκες (17,6%) θεωρούν ότι η μητρότητα είναι μια ανάγκη που πηγάζει από το σώμα τους. Σχεδόν 8 στις 10 (78,1%) διαφωνεί και 4,3% ότι δεν είναι σίγουρες.

Αν συγκρίνουμε τις γυναίκες που αναφέρουν τη μητρότητα σαν ανάγκη που πηγάζει από το σώμα με τις γυναίκες που δεν αισθάνονται τίποτα τέτοιο, βλέπουμε ότι οι πρώτες:

• Φοβούνται σε διπλάσιο ποσοστό ότι θα το μετανιώσουν αν δεν κάνουν παιδί (55,1% σε σύγκριση με 24,5%)
• Συμφωνούν πολύ περισσότερο με την άποψη ότι η μητρότητα είναι απόρροια της γυναικείας φύσης (50,8% σε σύγκριση με 9,3%)
• Πιστεύουν σε ελαφρώς μικρότερο βαθμό ότι μια γυναίκα μπορεί να ζήσει καλά χωρίς να γίνει μητέρα (75,6% σε σύγκριση με 91,2%)
• Νομίζουν σε πολύ μικρότερο ποσοστό ότι θα ζήσουν καλύτερη ζωή αν δεν κάνουν παιδιά (8,1% σε σύγκριση με 30,1%)
• Τις ενδιαφέρει η ίδια η εγκυμοσύνη ως εμπειρία πολύ περισσότερο (44,3% σε σύγκριση με 13,7%)
• Αντιθέτως, προβληματίζονται σχεδόν το ίδιο με τις γυναίκες που δεν νιώθουν τη μητρότητα σαν σωματική ανάγκη όσον αφορά την εικόνα που θα έχουν οι άλλοι αν δεν κάνουν ποτέ παιδί (43,7% σε σύγκριση με 39,8%)
• Τέλος, νιώθουν ελαφρώς λιγότερο μπερδεμένες αν θέλουν πραγματικά να κάνουν παιδί (40% σε σύγκριση με 46,9%)

Με ενοχλεί που αν δεν έχεις κάνει παιδί μετά από κάποια ηλικία, σε κοιτάζουν με μισό μάτι

Στην έρευνα αυτή εξέτασα το πώς αντιμετωπίζονται κοινωνικά οι γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδιά. Μόλις το 6,6% από τις 1053 γυναίκες που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο πιστεύει ότι ο κόσμος δεν κοιτάζει με μισό μάτι τις γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδί μετά από κάποια ηλικία και άλλο ένα 4,7% δεν είναι σίγουρες. Σχεδόν εννιά στις δέκα γυναίκες (88,6%) πιστεύουν ότι πράγματι ο κόσμος έχει αρνητική άποψη για τις γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδί. Οι μισές γυναίκες (56,2%) αναφέρουν ότι ενοχλούνται από αυτή την κοινωνική αντιμετώπιση, ενώ μία στις τρείς δεν ενοχλείται καθόλου ή όχι ιδιαίτερα (32,4%).

Όταν μια γυναίκα δεν κάνει παιδί, της δημιουργούνται απωθημένα 

Τι πιστεύουν οι ίδιες οι γυναίκες όσον αφορά τη διαδεδομένη στερεοτυπική πεποίθηση ότι οι γυναίκες που δεν κάνουν παιδιά γεμίζουν απωθημένα; Λιγότερο από μία στις δέκα γυναίκες (8,7%) πιστεύουν πως όταν μια γυναίκα δεν κάνει παιδί, της δημιουργούνται απωθημένα, αλλά πάνω από μία στις τρεις (37,9%) δεν είναι σίγουρη.

Νιώθω μπερδεμένη αν θέλω πραγματικά να κάνω παιδί

Ακριβώς οι μισές γυναίκες (50,9%) που απάντησαν στην έρευνα δηλώνουν ότι δεν είναι μπερδεμένες όσον αφορά το αν θέλουν πραγματικά να κάνουν παιδί. Σχεδόν οι υπόλοιπες μισές (45,9%) νιώθουν μπερδεμένες για το αν θέλουν πραγματικά να κάνουν παιδί.

Η σύγκριση των δύο ομάδων γυναικών (αυτές που νιώθουν μπερδεμένες με αυτές που δεν νιώθουν μπερδεμένες) αναδεικνύει τις εξής διαφορές:

• Οι γυναίκες που νιώθουν μπερδεμένες δέχονται πιέσεις από μέσα τους, όχι από άλλους σε υπερδιπλάσιο ποσοστό (20% έναντι 8%).
• Όσον αφορά την ερώτηση αν φοβούνται μήπως το μετανιώσουν αν δεν κάνουν παιδί, τα αποτελέσματα είναι αντιφατικά: Οι γυναίκες που νιώθουν μπερδεμένες δεν φοβούνται σχεδόν καθόλου αν θα το μετανιώσουν αν θα κάνουν παιδί (2,8%), σε αντίθεση με αυτές που δηλώνουν όχι μπερδεμένες (31,5%), αλλά ταυτόχρονα φοβούνται περισσότερο (39,6%) μήπως το μετανιώσουν αν δεν κάνουν σε αντίθεση με αυτές που δεν νιώθουν μπερδεμένες (24%).
• Οι μισές από τις γυναίκες που νιώθουν μπερδεμένες δηλώνουν προβληματισμένες τι εικόνα θα έχουν οι άλλοι για εκείνες, αν δεν κάνουν ποτέ παιδί (50,9%) σε αντίθεση με μόνο το 31,4% τω γυναικών που δεν νιώθουν μπερδεμένες.
• Οι γυναίκες που νιώθουν μπερδεμένες είναι σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό αβέβαιες για το πώς θα είναι η ζωή τους αν δεν κάνουν παιδί (35,5%) σε σύγκριση με αυτές που δεν νιώθουν μπερδεμένες (7,8%)
• Οι γυναίκες που νιώθουν μπερδεμένες συνδέουν σε μεγαλύτερο ποσοστό την ποιότητα της ζωής τους με το αν θα έχουν κάνει παιδί (36,5%) σε σύγκριση με αυτές που δεν νιώθουν μπερδεμένες (51,6%)

Νομίζω ότι θα ζήσω καλύτερη ζωή αν δεν κάνω παιδιά

Ζήτησα από τις γυναίκες να προβάλουν τον εαυτό τους στο μέλλον για το πώς θα ήταν η ζωή τους αν δεν έκαναν παιδιά. Οι περισσότερες γυναίκες (44,4%) δεν συνδέουν το ζήτημα της τεκνοποίησης με το πώς θα είναι η ζωή τους. Λίγο πάνω από δύο στις δέκα (25,5%) πιστεύουν ότι θα ζήσουν καλύτερη ζωή αν δεν κάνουν παιδιά, ενώ ούτε μία στις δέκα δεν πιστεύει ότι η ζωή της θα είναι χειρότερη αν δεν κάνει παιδιά (8,8%). Δύο στις δέκα δεν είναι σίγουρες (21,3%).         

Αν συγκρίνουμε τις γυναίκες που θεωρούν ότι θα ζήσουν καλύτερα αν δεν κάνουν παιδιά με αυτές που πιστεύουν ότι η ζωή τους θα είναι χειρότερη χωρίς παιδιά, προκύπτουν σημαντικές διαφορές. Οι γυναίκες που πιστεύουν ότι η ζωή τους θα είναι χειρότερη χωρίς παιδιά:

• Δέχονται σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό πίεση από μέσα τους να κάνουν παιδί (31.1% αντί το 7,4% των γυναικών που δεν το πιστεύουν).
• Φοβούνται σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ότι θα το μετανιώσουν (66.6% έναντι 7%).
• Πιστεύουν σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να ζήσει καλά χωρίς να γίνει μητέρα (23.6%) ενώ μόνο το 1,8% των γυναικών που θεωρούν ότι θα ζήσουν καλύτερα χωρίς παιδιά το πιστεύουν.
• Τις προβληματίζει σε μεγαλύτερο ποσοστό (51,5%) τι εικόνα θα έχουν οι άλλοι για εκείνες, αν δεν κάνουν ποτέ παιδί, σε σύγκριση μόλις το 33,8% της άλλης ομάδας.
• Σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό (54.8%) δηλώνουν ότι είναι σαν να μου το ζητάει το σώμα τους να κάνουν παιδί έναντι της άλλης ομάδας (5.5%).
• Πιστεύουν σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό πως όταν μια γυναίκα δεν κάνει παιδί, της δημιουργούνται απωθημένα (34.4%) ενώ μόνο το 2.6% της άλλης ομάδας το πιστεύει αυτό.

Δεν έκανα παιδί τότε που μπορούσα και το έχω μετανιώσει

Οι δύο τελευταίες ερωτήσεις αυτής της ενότητας πραγματεύονται το πώς νιώθουν οι γυναίκες για την απόφασή τους να μην κάνουν παιδί. Στην πρώτη ερώτηση (Δεν έκανα παιδί τότε που μπορούσα και το έχω μετανιώσει) επτά στις δέκα (70,4%) δηλώνουν ότι δεν τις αφορά η ερώτηση, δηλαδή μπορούν ακόμη να κάνουν παιδί, οπότε τις αφαίρεσα από τον υπολογισμό της συγκεκριμένης παραμέτρου.

Έτσι λοιπόν, η συγκεκριμένη ερώτηση αφορά 312 γυναίκες. Από αυτές τις γυναίκες, οι έξι στις δέκα (63,1%) δεν το έχουν μετανιώσει, το 23% δεν είναι σίγουρες και μία στις δέκα (13,7%) το έχει μετανιώσει.

Δεν έχω κάνει παιδί και είμαι καλά με την απόφασή

Η δεύτερη διατύπωση διερευνά επίσης αν οι γυναίκες είναι καλά με την απόφασή τους να μην κάνουν παιδί. Σχεδόν τις μισές (47,7%) δεν τις αφορά αυτή ερώτηση γιατί δεν έχουν πάρει τέτοια απόφαση. Από τις υπόλοιπες 551 γυναίκες, έξι στις δέκα (65,3%) είναι καλά με την απόφασή τους να μην κάνουν παιδί. Μόνο το 5,8% των γυναικών έχουν μετανιώσει για την απόφασή τους, ενώ το 28,8% δεν είναι σίγουρες.

 Ευχαριστώ τον Γιώργο Βλιώρα για τη βοήθεια με τη στατιστική ανάλυση.