του Λύο Καλοβυρνά
Συχνά ακούω από γκέι φίλους, σε συνεδρίες ή στις ομάδες αυτογνωσίας γκέι αντρών φράσεις όπως: «Δεν μπορώ να πως στους γονείς μου ότι είμαι γκέι, γιατί θα τους πληγώσω / θα τους κάνω κακό».
Υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να μη μιλήσουμε στους γονείς μας για τον σεξουαλικό προσανατολισμό μας, π.χ. ούτως ή άλλως έχουμε επιφανειακές, προβληματικές ή απόμακρες σχέσεις ή για λόγους ανεξάρτητους από την ομοφυλοφιλία, είμαι εγώ γονιός του γονιού μου, οι γονείς μου είναι φανατισμένοι θρησκόληπτοι ή βαθιά προβληματικοί κτλ.
Επίσης υπάρχουν αρκετοί καλοί λόγοι για να τους το πούμε, κυριότερος από τους οποίους είναι ότι είναι αδύνατο να έχουμε ουσιαστική, πραγματική σχέση με τους γονείς μας, όταν αποκρύπτουμε μια τόσο βασική πτυχή της ζωής μας. Κι αυτό επειδή ο σεξουαλικός μας προσανατολισμός σίγουρα δεν αφορά μόνο το «τι κάνω στο κρεβάτι μου», όπως βλακωδώς ισχυρίζονται κάποιοι, αλλά ολόκληρη τη ζωή μου είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο – ποιον ερωτεύομαι, με ποιον μοιράζομαι τις χαρές και τις λύπες μου, κτλ.
Σίγουρα, πολλοί γονείς θ’ απογοητευτούν, θα θυμώσουν, θα στεναχωρηθούν ή/και θα ενοχοποιηθούν, αν μάθουν ότι το παιδί τους είναι γκέι. Το βιώνουν σαν απώλεια (χάνουν το μέλλον που πρόβλεπαν για το παιδί τους) και ακυρώνονται οι επιθυμίες τους και οι προσδοκίες που είχαν για μας. Το «κακό» που πιθανώς θα πάθουν, όμως, δεν οφείλεται στο ότι εμείς είμαστε γκέι αλλά στις δικές τους επιθυμίες και στον τρόπο σκέψης τους.
Ας δούμε ένα ανάλογο παράδειγμα. Αν υπέρτατο κριτήριό μου είναι το να «μην κάνω κακό στους γονείς μου», τότε αν λόγου χάρη αντιμετωπίζω ένα σοβαρό πρόβλημα (π.χ. έχω απολυθεί και κινδυνεύω να καταλήξω στον δρόμο, έχω ένα βαρύ πρόβλημα υγείας, κτλ), με το να το εκμυστηρευτώ στους γονείς μου τους «κάνω κακό», έτσι δεν είναι; Ποιος γονιός θα χαρεί μαθαίνοντας ότι το παιδί του αντιμετωπίζει την ανεργία ή ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας; Άρα τους κάνουμε κακό, αν τους μιλήσουμε για το πρόβλημα που μας ταλαιπωρεί. Δεν είναι πολύ “εγωιστικό” εκ μέρους μας να αποκαλύψουμε στους γονείς μας ότι έχουμε ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας; Ωστόσο σχεδόν όλες/οι μας επιλέγουμε να μοιραστούμε με τους γονείς μας τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, χωρίς να βασανιζόμαστε που θα το πάρουν άσχημα, θα στενοχωρηθούν ή θα «πάθουν κακό» (αν και μερικές φορές τους το χρυσώνουμε, παρουσιάζοντας τα προβλήματα πιο στρογγυλεμένα).
Όταν όμως πρόκειται για την ομοφυλοφιλία μας, ξαφνικά όλα αλλάζουν. Τους κάνουμε «κακό», αν τους την αποκαλύψουμε. Δεν είναι το ίδιο, αντέταξε ένας μέλος της ομάδας αυτογνωσίας γκέι αντρών· το να πάθω καρκίνο ή να μείνω άνεργος δεν είναι επιλογή μου. Πράγματι, δεν είναι επιλογή μου, άρα δεν φέρω ευθύνη γι’ αυτό που μου συνέβη. Γι’ αυτό και κατά κανόνα το μοιράζομαι με τους γονείς μου. Μήπως όμως η ομοφυλοφιλία μου είναι επιλογή μου; Φέρω ευθύνη γι’ αυτήν;
Δυστυχώς, μεγαλώνουμε με τον τραγικό μύθο ότι η ομοφυλοφιλία είναι επιλογή μας, κάτι που διαλέξαμε εμείς, δική μας ευθύνη. Η ομοφυλοφιλία σαν καπρίτσιο. Δεν είχα τίποτα καλύτερο να κάνω σήμερα που ξύπνησα και «αποφάσισα» να γίνω γκέι, έτσι μωρέ, για να περάσω χάλια παιδικά χρόνια και ν’ απολαύσω την απόρριψη και την αδικία της κοινωνίας.
Η ομοφυλοφιλία δεν είναι –δεν μπορεί να είναι– επιλογή. Σχεδόν όλοι οι γκέι άντρες και γυναίκες ξέρουν ήδη από τα εννιά-δέκα τους (αν όχι νωρίτερα) ότι έχουν κάτι το διαφορετικό, ότι έλκονται από άτομα του ίδιου φύλου, άσχετα αν αργότερα το κουκουλώνουν και το καταπιέζουν, επειδή δεν αντέχουν την απόρριψη και τη βία. Η ομοφυλοφιλία δεν είναι επιλογή. Επιλογή είναι τι κάνω με αυτήν: την αποδέχομαι και ζω φυσιολογικά ή την καταπιέζω και βασανίζομαι.
Ένας σωστός γονιός, που πραγματικά, ειλικρινά, νοιάζεται για το παιδί του (και δεν βάζει πάνω απ’ όλα τις δικές του επιθυμίες και όνειρα ή τι θα πει ο κόσμος) θέλει να είναι μέρος της ζωής του παιδιού του, και στα καλά και στα κακά. Όταν μάθει ότι το παιδί του είναι γκέι (αν και οι περισσότεροι το ξέρουν ήδη, αλλά είναι σε άρνηση), μετά το πιθανό αρχικό σοκ, φροντίζει να συμμαχήσει με το παιδί του, όχι να το απειλεί ή να το εκβιάζει συναισθηματικά.
Μπορεί να έχω πολλούς, σημαντικούς λόγους για να μη μιλήσω στους γονείς μου για την ομοφυλοφιλία μου και καλά κάνω. Σίγουρα όμως, αν κριτήριό μου για να μην τους το πω είναι ο φόβος ότι θα τους κάνω κακό, αυτό δείχνει μόνο ένα πράγμα: ότι ακόμα ντρέπομαι που είμαι γκέι, ακόμα θεωρώ την ομοφυλοφιλία κάτι κακό.
Δεν επιλέγουμε τους γονείς μας. Τους φορτωνόμαστε, με τα καλά τους και τα κακά τους. Το ίδιο δεν πρέπει να ισχύει και για τους γονείς; Ή εμείς, σαν παιδιά τους, πρέπει να στραμπουλιχτούμε ψυχολογικά και να ζήσουμε κουτσουρεμένα, μες στα μυστικά, προκειμένου εκείνοι να μη χαλάσουν τις δικές τους επιθυμίες για μας;
ΥΓ Δεν συνιστώ σε καμία περίπτωση να κάνουμε coming out στους γονείς μας, αν πρώτα δεν έχουμε εξετάσει προσεχτικά τα προσδοκώμενα οφέλη και κόστη. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και δεν μπορούμε να βγάλουμε γενικούς κανόνες.
