Τα σφάλματα που μπορεί να κάνει ένας ψυχοθεραπευτής

Το να είναι ο θεραπευτής σας ομοφυλόφιλος δεν αποτελεί εγγύηση ότι έχει ανοιχτό μυαλό και έχει ξεπεράσει τα αρνητικά στερεότυπα και την εσωτερικευμένη ομοφοβία του.
Άλλα άρθρα

lesbian coupleΔεν είναι απαραίτητο ο θεραπευτής ή η θεραπεύτρια που θα επιλέξετε να είναι ο ίδιος γκέι ή λεσβία. Το να είναι ένας θεραπευτής ομοφυλόφιλος δεν αποτελεί εγγύηση ότι έχει επαρκή ευαισθητοποίηση και γνώσεις ή ότι έχει ξεπεράσει τα αρνητικά στερεότυπα και την εσωτερικευμένη ομοφοβία του.

Ένας ετεροφυλόφιλος ψυχοθεραπευτής μπορεί να κάνει εξίσου καλά ή καλύτερα τη δουλειά του, αν έχει ευαισθητοποιηθεί σωστά, έχει ανοιχτό μυαλό και εφαρμόζει μια υποστηρικτική ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, σύμφωνα με την κλίμακα της gay affirmative therapy.

Οι ψυχοθεραπευτές μπορούν να κάνουν αρκετά σφάλματα με τους ομοφυλόφιλους συμβουλευόμενούς τους αν δεν έχουν την κατάλληλη ευαισθητοποίηση. Ακολουθούν μερικά:

Να αρνούνται τη δική τους ομοφοβία και ετεροσεξισμό

Από τα γεννοφάσκια μας γαλουχούμαστε με ετεροσεξιστικές και ομοφοβικές διδαχές. Το να αρνούμαστε ότι έχουμε επηρεαστεί είναι συγκαλυμμένη ομοφοβία. Είναι απολύτως απαραίτητο οι ψυχοθεραπευτές/τριες να έχουν επεξεργαστεί τα ομοφοβικά στερεότυπα με τα οποία έχουν μεγαλώσει.

Να μην είναι επαρκώς ενήμεροι/ες για τις ομοφυλοφιλικές δομές υποστήριξης που υπάρχουν

Οι ψυχοθεραπευτές με ομοφυλόφιλους συμβουλευόμενους είναι απαραίτητο να γνωρίζουν καλά τι δομές υποστήριξης και κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν στην πόλη ή στο διαδίκτυο, π.χ. ομάδες αλληλοϋποστήριξης, πρωτοβουλίες κοινωνικής δικτύωσης, οργανώσεις διεκδίκησης των δικαιωμάτων της λεσβιακής, ομοφυλοφιλικής, αμφιφυλοφιλικής και τρανσεξουαλικής κοινότητας, γκέι περιοδικό τύπο κ.ά. Τέτοιες δομές υποστήριξης παίζουν κομβικό ρόλο στη γενικότερη στήριξη των ομοφυλόφιλων συμβουλευόμενων με προβλήματα αυτοαποδοχής.

Να χρησιμοποιούν ακατάλληλους όρους και λέξεις

Αρκετοί ψυχοθεραπευτές μιλάνε για «σεξουαλική επιλογή», έκφραση που είναι εσφαλμένη και περνά λάθος μήνυμα. Ο σωστός όρος είναι «σεξουαλικός προσανατολισμός», καθώς δεν είναι κάτι που επιλέγουμε. Υπάρχει επιλογή, αλλά έγκειται στο πώς επιλέγουμε να ζήσουμε ως ομοφυλόφιλοι, όχι αν είμαστε.

Επίσης οι λέξεις που χρησιμοποιούν οι συμβουλευόμενοι για να αυτοπροσδιοριστούν έχουν σημασία. Για κάποιους ανθρώπους η λέξη «ομοφυλόφιλος» έχει αρνητική χροιά. Για άλλους η λέξη «γκέι» ή «λεσβία» είναι αρνητικά χρωματισμένη. Οι ψυχοθεραπεύτριες είναι σημαντικό να διερευνήσουν ποιες λέξεις προτιμά η/ο συμβουλευόμενή/ος τους.

Να έχουν ελλιπή πληροφόρηση και παιδεία όσον αφορά τα στάδια και τις προκλήσεις του coming out

Το coming out είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα στη ζωή των γκέι και αμφί αντρών και γυναικών, είτε έχουν κάνει είτε όχι. Είναι σημαντικό οι ψυχοθεραπευτές να είναι ενήμεροι για τις δυσκολίες, τη γενικότερη κοινωνική πίεση, την πίεση που ενδεχομένως να βιώνουν οι συμβουλευόμενοί τους από φίλους τους που είναι ήδη out, καθώς επίσης και τη συμβολική και πρακτική σημασία ενός coming out, χωρίς ούτε να αποτρέπουν ούτε να ενθαρρύνουν ένα coming out.

Να μην αισθάνονται άνετα όταν οι συμβουλευόμενοί τους μιλούν για τις ερωτικές εμπειρίες τους

Ομοφυλοφιλία σημαίνει και γκέι ή λεσβιακό σεξ. Αν οι ψυχοθεραπεύτριες έρχεται σε δύσκολη θέση όταν οι συμβουλευόμενοί τους μιλούν για τις ερωτικές εμπειρίες τους ή τις δυσκολίες τους ή δεν τους ευνοούν να μιλήσουν για αυτές, τότε τους βλάπτουν.

Να μην είναι αρκετά ενήμεροι όσον αφορά τα ιδιαίτερα θέματα που προκύπτουν σε μια ομοφυλοφιλική σχέση ή γνωριμία

Πέρα από τα κοινά θέματα που αντιμετωπίζουν όλοι οι άνθρωποι στις ερωτικές σχέσεις τους, οι γκέι και οι λεσβίες αντιμετωπίζουν και κάποια πιο ειδικά ζητήματα, όπως το αν ένας από τους δύο είναι out ενώ ο άλλος όχι, οι ρόλοι στο σεξ, οι δυνατότητες για γνωριμίες, οι φιλίες που προκύπτουν πολύ συχνά μεταξύ πρώην γκέι εραστών κ.τ.λ.

Το να πιστεύουν ότι οι ομοφυλόφιλοι συμβουλευόμενοί τους είναι «όπως όλοι οι άνθρωποι» και ότι οι ίδιοι «δεν κάνουν διακρίσεις»

Το ότι οι γκέι, οι λεσβίες και οι αμφί αξίζουν ίση μεταχείριση δεν σημαίνει ότι είναι ίδιοι με όλους τους άλλους. Οι ψυχοθεραπευτες χρειάζεται να είναι καλά καταρτισμένοι για τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας γκέι ή μια λεσβία μεγαλώνοντας, και να είναι διατεθειμένοι να μιλούν ανοιχτά για την ερωτική ζωή του ή ζωή της, χωρίς προϊδεασμούς.

Picture of Λύο Καλοβυρνάς
Λύο Καλοβυρνάς

Είμαι ψυχοθεραπευτής και σύμβουλος ψυχικής υγείας (counsellor), με τετραετείς σπουδές στο Κέντρο Ψυχοκοινωνικών Προσεγγίσεων και το Ελληνικό Κέντρο Focusing. Επίσης, είμαι πιστοποιημένος ψυχοθεραπευτής ζευγαριών (couples therapist) με τη μέθοδο EFT (Emotionally Focused Therapy) από το Ελληνικό Κέντρο Focusing, με πιστοποίηση από το Διεθνές Κέντρο Ποιότητας EFT (ICEEFT, Canada).