Τι σημαίνει για σένα ότι δεν έχεις παιδιά;
Ελευθερία. Λεφτά. Ορίζω την εαυτή μου. Φροντίζω τον πλανήτη. Φέρομαι οικολογικά. Δεν καταδικάζω μια ύπαρξη σε μίζερη ύπαρξη. Δεν αποφασίζω εγώ για μια άλλη αυτόνομη ζωή. Δεν επιβάλλω τα θέλω μου πουθενά. Ταξιδεύω συνέχεια και παντού. Δεν χρειάζεται να είμαι ανά πάσα στιγμή πρότυπο. Δεν ταλαιπωρούνται τα ζώα-συγκάτοικοί μου. Πολλά πράγματα…
Το ότι δεν έκανες παιδιά ήταν συνειδητή απόφαση;
Συνειδητότατη. Στα 18 μου ήθελα να κάνω τουλάχιστον τρία παιδιά, μαξ πέντε, να μένω σπίτι για να τα μεγαλώσω, χαρωπή νοικοκυρά. Στα 20 είπα καλύτερα να κάνω μέχρι δύο. Στα 23 άρχισα να αμφιβάλλω παραπάνω. Μέχρι τα 25 είχα καταλάβει.
Ήταν μια απόφαση που πήρες μια και έξω ή επανεξέταζες/επιβεβαίωνες την απόφασή σου για καιρό;
Την αμφισβητούσα γιατί την αμφισβητούσαν και οι άλλοι. Περίμενα να ξυπνήσει αυτό το βιολογικό ρολόι. Λέω μάλλον το δικό μου δεν έχει μπαταρίες. Τελικά υπάρχει, αλλά το ξυπνητήρι του χτυπάει για ταξίδια, περιπέτειες και διεκδίκηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παραπάνω ανέφερα και την επανεξέταση.
Το ότι δεν έκανες παιδιά είναι επειδή δεν ήθελες να γίνεις μητέρα, επειδή δεν ήθελες κάποιες από τις συνέπειες μιας ζωής ως μητέρα, επειδή ήθελες να αλλάξεις τη ζωή σου όπως τη ζεις;
Στην αρχή, πίστεψα ότι δεν θα είμαι καλή μαμά· μέσα από τις σπουδές μου στην παιδαγωγική ένιωσα πολύ λειψή και αποφάσισα πώς δεν πρέπει να το κάνω αυτό. Στην πορεία συνειδητοποίησα ότι αυτή είναι μια σκέψη που θα έπρεπε λογικά να την κάνουν όλοι οι άνθρωποι και να μπαίνουν σε αυτή τη διαδικασία αμφισβήτησης. Κατόπιν, κατάλαβα ότι ελάχιστοι το κάνουν. Θεωρώ τους περισσότερους που ξέρω ανεπαρκείς γονείς. Επίσης, συγκριτικά, καταλαβαίνω ότι εν τέλει θα ήμουν πολύ καλύτερη μαμά από πάρα πολύ κόσμο. Γνωρίζοντας άλλα childfree άτομα κατάλαβα ότι τα περισσότερα είμαστε ικανά επειδή είμαστε πολύ συνειδητοποιημένα.
Κατόπιν, ανακάλυψα ότι με ταλάνιζε το να φέρω ένα αθώο πλάσμα σε έναν κόσμο κακό, με ανθρώπους κακούς, να το καταδικάσω σε μια μίζερη ύπαρξη. Σαν άνθρωπος συχνά εύχομαι να μην είχα γεννηθεί και νιώθω πως ταλαιπωρούμαι από την ύπαρξή μου και ενίοτε θυμώνω που δεν ρωτήθηκα για να έρθω σε αυτόν τον παρανοϊκό κόσμο, όπου όλοι κοιτάνε μόνο την πάρτη τους. Δεν θέλω να το κάνω αυτό σε κανένα παιδί. Σε αυτό το πλαίσιο η τεκνοθεσία είναι κάτι που δεν έχω αποκλείσει, όχι όμως για να γίνω μαμά, αλλά για να δώσω ένα χέρι στήριξης σε έναν συνάνθρωπο που δεν ρωτήθηκε όπως εγώ, ίση προς ίσο, σε ένα όμορφο πλαίσιο συνύπαρξης και όχι μητρότητας. Πιστεύω πως όσο υπάρχουν παιδιά σε ιδρύματα δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται να γεννοβολάμε.
Τέλος, θεωρώ πως ο κόσμος οδεύει στο τέλος του και ένα από τα πιο οικολογικά πράγματα που μπορείς να κάνεις, λένε, είναι να κόψεις το κρέας. Να σου πω ένα ακόμη πιο οικολογικό; Να μη γεννήσεις. Ο πλανήτης χρειάζεται άμεσα να απαλλαγεί από τους ανθρώπους, ει δυνατόν ολοκληρωτικά. I am pro planet life.
Πώς νομίζεις ότι επηρέασε τη ζωή σου το γεγονός ότι δεν έχεις κάνει παιδιά;
Έχω λεφτά, κάνω ταξίδια, δεν προγραμματίζω τίποτα, ζω για το σήμερα.
Αναλογίζεσαι πώς θα ήταν η ζωή σου αν είχες κάνει παιδιά;
Το σκέφτομαι μόνο όταν προκύπτει σε κουβέντα και ζυγίζω τη ζωή άλλων με τη δική μου. Κυρίως σκεπτόμενη ότι εγώ δεν θα μπορούσα να το κάνω αυτό ή ευτυχώς που γλίτωσα ένα συνεχές άγχος. Θαυμάζω τα άτομα που έχουν παιδιά και στέκονται αντάξια των περιστάσεων, αλλά ως εκεί. Πιστεύω ότι, αν είχα κάνει παιδιά, θα ήμουν πολύ παραπάνω αυτοκτονική απ’ ό,τι είμαι τώρα. Και σίγουρα θα ένιωθα ανεπαρκής καθημερινά και ολοκληρωτικά.
Μετανιώνεις για πράγματα που έκανες ή δεν έκανες στη ζωή σου;
Καθημερινά σχεδόν για κάθε μου κίνηση, αλλά όχι αυτό. Ούτε μισή στιγμή. Είμαι πολύ περήφανη γιατί είναι από τις λίγες επιλογές μου που με κάνει να νιώθω τόσο ακριβής, σωστή, δίκαιη και γαμάτη.
Μετανιώνεις που δεν έκανες παιδιά;
Όχι, ανατριχιάζω μόνο στην ιδέα. Ήμουν πολύ σεξουαλικά ενεργό ον και δεν πρόσεχα πάντα. Όσο σκέφτομαι ότι κατά τύχη δεν έμεινα έγκυος με πιάνει κρύος ιδρώτας. Όντας σε ομόφυλη σχέση είναι ένας πολύ ανακουφιστικός παράγοντας στο να κάνω άνετο και definitely childfree sex.
Πώς νομίζεις ότι απεικονίζονται οι γυναίκες που δεν έγιναν μητέρες;
Στέρφες. Καρικατούρες φεμινίστριες. Αγάμητες. Ανολοκλήρωτες. Χωρίς σκοπό. Λειψοί άνθρωποι. Κρίμα κι άδικο. Δεν κατάφερε να κάνει παιδιά.
Υπέστης πιέσεις να γίνεις μητέρα; Αν ναι, από πού;
Κυρίως από τους μεγαλύτερους στην οικογένεια μου. Οι γονείς μου προσπάθησαν πολύ λίγο να μου αλλάξουν γνώμη αλλά σύντομα παραιτήθηκαν και πλέον νομίζω ότι συγχαίρουν την απόφασή μου. Πρόσφατα ο πατέρας μου μού εκμυστηρεύτηκε ότι θα ήθελε να μην έχει κάνει τόσο νέος παιδιά. Το εκτίμησα πολύ.
Υπέστης πιέσεις να γίνεις μητέρα από γυναικολόγους / επαγγελματίες υγείας;
Δεν ήταν ακριβώς πίεση αλλά ντε φάκτο υπόθεση ότι θα κάνω παιδιά ή δεν προφυλάσσομαι σωστά. «Όταν κάνεις παιδιά το γυναικολογικό σου πρόβλημα θα λυθεί», «Είστε έγκυος, σίγουρα δεν είστε; Πώς το ξέρετε;»
Πώς σε αντιμετωπίζουν οι άλλοι όταν μαθαίνουν ότι δεν είσαι μητέρα;
Είχα δύο αντιδράσεις στη ζωή μου. α) Σε μακροχρόνια ετεροφυλική σχέση υπήρξε πίεση από παντού και αδιάκριτες ερωτήσεις ή ντε φάκτο υποθέσεις «όταν κάνετε παιδιά θα…». Ότι χάνω τα χρόνια μου, ότι θα το μετανιώσω, ότι όσο πιο μικρή τόσο πιο καλά. Οι πολύ κοντινοί μου σύντομα έμαθαν και κατάλαβαν ότι δεν αστειεύομαι, οπότε με αφήσαν στην ησυχία μου. Όχι όμως και οι αντίστοιχοι του αρραβωνιαστικού μου. β) Σε μακροχρόνια ομόφυλη σχέση δεν με ενοχλεί κανείς. Καταπίνουν τη γλώσσα τους μιας και δύο γυναίκες σε σχέση δεν πρέπει και δεν μπορούν να κάνουν παιδί μαζί. Μπορώ να πω πώς βρήκα την ησυχία μου. Άσχετο αν φυσικά υποστηρίζω την τεκνοποίηση και τεκνοθεσία από όλα τα άτομα σε όλες τις σχέσεις.
Βρίσκεις ότι χρειάζεται να κάνεις κάποιο είδος κάμινγ άουτ;
Συνεχώς και παντού, ειδικά στην ετερόφυλη σχέση· τώρα στην ομόφυλη κάνω το ΛΟΑΤΚΙ κάμινγκ άουτ και τα υπόλοιπα κόβονται. Γενικά όμως, πλέον κάνω εγώ αυτό το κάμινγκ άουτ, συνέχεια, επίτηδες. Για να θέσω τα όριά μου και να αρχίσει αυτή η ορατότητα. Όσο το κρατάμε για την εαυτή μας, συνεχίζει και είναι ταμπού. Το λέω παντού και πάντα καταντώντας γραφική. Κάποια στιγμή, περνώντας ΚΤΕΟ το αμάξι μου έπιασα κουβέντα με τον μηχανικό, του το ανέφερα και είδα να λάμπει το πρόσωπό του. Εκείνος γύρω στα 60, εγώ 30. Μου είπε ότι εκείνος και η γυναίκα του συνειδητά δεν έχουν παιδιά. Πως περνάνε πολύ ωραία μαζί και δεν θέλουν αυτό να χαλάσει. Πως κάθε χρόνο πάνε απίστευτα ταξίδια με όλα τα λεφτά που εξοικονομούν. Αυτόματα έγινε ο ήρωάς μου. Αλλά ξέρεις κάτι; Νομίζω ότι έγινα κι εγώ η ηρωίδα του. Έζησε σε μια δύσκολη περίοδο, όταν αυτή η απόφασή τους σίγουρα κατακρίθηκε απίστευτα. Και να όμως που μια τριαντάρα και ένας εξηντάρης βρήκαν κοινό τόπο και μοιραστήκαν ανερυθρίαστα τα όνειρά τους.
Επηρέασε η ατεκνία την κοινωνική σου ζωή, π.χ. τις φιλίες σου; Απομακρύνθηκες από φίλες όταν έκαναν παιδιά;
Όχι σημαντικά. Οι φίλες μου αποδέχονται και επαινούν την επιλογή μου. Όταν κάποια γεννάει αποφεύγω να την δω τον πρώτο χρόνο. Σε όλες έχω εξηγήσει ότι αισθάνομαι πολύ άβολα κοντά σε μωρά. Όμως είμαι παιδαγωγός στο επάγγελμα, αγαπώ πολύ τα παιδιά από τριών και άνω. Ζορίζομαι με τα μωρά αποκλειστικά λόγω ελλείψεως επικοινωνίας. Όταν βγαίνουμε όλοι μαζί, εγώ πάντα κάθομαι με τα παιδιά. Και φυσικά μετά χαίρομαι όταν γυρνάω στις γάτες και στα σκυλιά μου, στην ησυχία μου δηλαδή.
Επηρέασε η ατεκνία την ερωτική/συντροφική σου ζωή;
Ναι, χώρισα από έξι χρόνια ετεροφυλική σχέση, όπου είχε γίνει και η σχετική πρόταση γάμου, γιατί συνειδητοποιήσαμε ότι έχουμε τεράστιο χάσμα σε αυτό το θέμα. Συνυπήρχαν κι άλλοι λόγοι, αλλά συνειδητοποιήσαμε ότι περιμέναμε ο ένας τον άλλον να αλλάξει γνώμη. Ενώ στην αρχή είχαμε πει ότι αυτό που νιώθουμε είναι ανεξάρτητο από το αν θα αποκτήσουμε παιδιά ή όχι, εν τέλει χωρίσαμε δύο φορές. Την πρώτη στα δύο χρόνια όπου και ξαναπροσπαθήσαμε (ουσιαστικά για να πείσουμε ο ένας τον άλλον ότι κάνει λάθος απ’ ό,τι αποδείχθηκε εκ των υστέρων) και τη δεύτερη φορά οριστικά στα έξι χρόνια. Λυπάμαι που τον έκανα να χάσει έξι χρόνια από την πατρότητα που εν τέλει ήθελε τόσο πολύ, αλλά χαίρομαι που δεν καταπιέστηκα να αλλάξω γνώμη και χώρισαν οι δρόμοι μας.
Είναι πολύ σημαντικό για εμένα το γεγονός ότι πλέον μοιράζομαι τη ζωή μου με μια κοπέλα ίδιων πεποιθήσεων. Μου έβγαλε ένα τεράστιο βάρος. Ακόμα ζω με το άγχος ότι μπορεί να ξυπνήσει και να μου πει ότι άλλαξε γνώμη. Όποιος καεί με τον χυλό φυσάει και το γιαούρτι λένε, αλλά είμαστε τέσσερα χρόνια και κάνουμε απίστευτα σχέδια για το childfree μέλλον μας. Σημαντικός παράγοντας είναι το φύλο της, οπότε μπορεί κι εκείνη να καταλάβει, μιας και έχει βιώσει την αντίστοιχη κοινωνική πίεση.
Ποια λέξη βρίσκεις ότι σου ταιριάζει καλύτερα:
Χωρίς παιδιά. Χρησιμοποιώ και το childfree ενώ μου αρέσει και η μη μητρότητα που χρησιμοποιείς, δεν το είχα ξανακούσει. Ενίοτε, νιώθω μητέρα προς τα μαθητούδια μου και τα ζώα μου βέβαια. Το μητέρα μηδέν παιδιών μου προξενεί μεικτά συναισθήματα. Από τη μία, μου αρέσει γιατί νιώθω όντως μητέρα, προσωπικά, μηδέν και άπειρων παιδιών ταυτόχρονα. Των παιδιών στα ιδρύματα, των παιδιών που κακοποιούνται, των παιδιών που υποφέρουν γενικά από εμάς τους «μεγάλους», των μαθητών/τριών μου, and the list goes on. Από την άλλη, νιώθω ότι η λέξη «μητέρα» χρησιμοποιείται πάντα για όλες τις γυναίκες, είτε τις όντως μητέρες, είτε τις εν δυνάμει μητέρες, είτε γι’ αυτές που δεν έχουν γίνει μητέρες και για αυτό πιθανόν κλαίνε ολημερίς και οληνυχτίς. Η μητρότητα με κυνηγάει όλη μου τη ζωή επειδή έχω αιδοίο. Πιστεύω ότι κάτι αντίστοιχο δεν γίνεται σε άντρες. Η λέξη «πατέρας» δεν τους κυνηγάει, δεν είναι ταυτόσημη με την ύπαρξή τους. Οπότε, δεν είμαι σίγουρη πώς μπορώ να απαντήσω· κλίνω στο ότι δεν θα έπρεπε να αντιπροσωπεύει τις childfree γυναίκες.
Υπάρχει, όμως, ένα κίνημα γυναικών, δεν ξέρω πώς λέγεται, που έχουν αποφασίσει να μην κάνουν παιδιά αποκλειστικά για τη μη επιβάρυνση του πλανήτη. Θεωρώ πώς αν είχα ένα γκρουπ γυναικών που θέλουν να κάνουν παιδιά αλλά επιλέγουν συνειδητά να μην κάνουν για αλτρουιστικούς λόγους, αυτό το γκρουπ θα το ονόμαζα «μητέρες μηδέν παιδιών». Εγώ, όμως, δεν ανήκω σε αυτό· έχω πολλούς αλτρουιστικούς λόγους που δεν κάνω παιδιά αλλά δεν παύω να νιώθω ότι δεν θέλω!
Τέλος, σ’ ευχαριστώ που χρησιμοποιείς το προνόμιο σου για να κάνεις τη φωνή μου, επιτέλους, να ακουστεί.
