Τι σημαίνει για εσένα το ότι δεν έχεις παιδιά;
Δεν ξέρω. Είναι ένα αποτέλεσμα συγκυριών και, στην πραγματικότητα, δεν ήθελα, απ’ ό,τι κατάλαβα μετά από κάποια χρόνια. Δηλαδή, μέχρι ενός σημείου ήμουν στο «δεν προέκυψε η κατάσταση». Μετά κατάλαβα ότι δεν το επεδίωξα και πολύ. Απλώς, αν συνέβαινε μπορεί να ’χα κάνει, αλλά… Για να σου πω όλη την κατάσταση, κάποια στιγμή διαπίστωσα ότι έχω ένα γυναικολογικό θέμα και ότι πιθανόν να χρειαζόταν να κάνω εξωσωματική. Οπότε αυτό το πράγμα άρχισε να με ζορίζει και το είδα αρνητικά και…
Ήταν, δηλαδή, μια ρητή/συνειδητή απόφαση που πήρες ή απλώς δεν το επιδίωξες;
Όχι, είναι μια ιστορία που ξεκινά από τα νιάτα μου νομίζω. Δηλαδή, όταν ήταν ήμουν μικρή, στην εφηβεία και άρχισα να επαναστατώ σαν κορίτσι, αυτό που άκουγα μονίμως από τη μάνα μου ήταν το «άμα θα κάνεις παιδιά θα καταλάβεις», και αυτό που έλεγα εντελώς αυθόρμητα και το πίστευα ήταν «άμα είναι να γίνω έτσι, καλύτερα να μην κάνω παιδιά». Είχαμε κόντρες στο σπίτι, δεν είχα καλή σχέση με τους γονείς μου και η αντίδρασή μου αυτή ήταν κάτι που πιθανόν μην ήταν μόνο απάντηση στη μάνα μου αλλά και μια πεποίθηση. Ότι μήπως δεν κάνω παιδιά για να μην καταντήσω κι εγώ έτσι, όλη την ώρα να τα πρήζω;
Από εκεί και πέρα έφυγα απ’ το πατρικό μου να ζήσω μόνη μου στα δεκαεννιά μου, όπου συμβίωσα και μ’ ένα παλληκάρι που ήμασταν μαζί. Αφού μείναμε μαζί δυο χρόνια και χωρίσαμε, σε κάποια συνεύρεση μας επετειακή κι ενώ ήμασταν χωρισμένοι, την πάτησα κι έμεινα έγκυος. Με το που διαπίστωσα ότι είμαι, την άλλη μέρα πήρα κιόλας τηλέφωνο μια φίλη που είχε κάνει πρόσφατα έκτρωση, να μου πει πού πήγε ώστε να πάω. Δηλαδή, ούτε το σκέφτηκα, ούτε το συζήτησα. Ήμουν είκοσι ενός χρονών και το θεωρούσα αδιανόητο ότι θα βρεθώ εγώ με παιδί. Οπότε πήγα κι έκανα μια έκτρωση στα γρήγορα και μάλιστα δεν το είπα καν στον άνθρωπο. Του το είπα κατόπιν εορτής και θύμωσε αλλά του είπα: «Τι ζητάς τώρα; Ότι τι;». Είχαμε τελειώσει, τι δηλαδή; Ξαναρχίζεις τη σχέση πάνω σ’ ένα παιδί ας πούμε; Μικροί ήμασταν στο κάτω-κάτω. Εγώ εικοσιένα κι αυτός είκοσι επτά.
Σου ήταν ξεκάθαρο λοιπόν ότι από μικρή δεν το ήθελες;
Δεν σκέφτηκα καθόλου ότι μπορεί να το θέλω τότε. Θεώρησα ότι «α, μου έτυχε αυτό, πρέπει να λήξει αυτό το πρόβλημα». Δεν το είδα σαν παιδί που μπορεί να έρθει να με προβληματίσει, δεν μου άφησα τον χρόνο να το σκεφτώ. Για να τελειώνω μ’ αυτό το πράγμα. Είχα μια τέτοια αντίληψη.
Στα χρόνια που πέρασαν, έκανα κάποιες μακροχρόνιες σχέσεις. Ήμουν με κάποιο παιδί για κάνα πεντάρι χρόνια και περνάγαμε καλά και σκεφτόμουν: «Άμα μείνουμε μαζί για τρία-τέσσερα χρονάκια ακόμα, μπορεί και να δω μήπως κάνω κανένα παιδί». Ήταν άνθρωπος που μου ενέπνεε ότι θα μπορούσα να μεγαλώσω ένα παιδί μαζί του, και είχα αρχίσει να το σκέφτομαι. Αλλά τελικά άλλα συμβαίνουν διότι προέκυψε… Χωρίσαμε, τέλος πάντων.
Δεν μ’ απασχολούσε το γεγονός ότι μεγαλώνω και δεν κάνω παιδί που έπιανε άλλες φίλες μου. Γνώρισα κάποιον στα τριάντα πέντε μου, με τον οποίο ερωτευτήκαμε απότομα. Αρχίσαμε να συζούμε από τις πρώτες μέρες και εξέφρασε την επιθυμία να θέλει παιδί. Και είπα: «Εντάξει, θα το δούμε, αλλά υπάρχει και περίπτωση να μην μπορώ να κάνω γιατί μου είχαν πει ότι έχω κάποια γυναικολογικά θέματα. Μπορεί να δυσκολευτώ να συλλάβω, κάτι γίνεται εκεί μέσα, κάτι ινομυώματα». Όταν ο τύπος λοιπόν μου είπε να παντρευτούμε, του είπα: «Ωραία εντάξει, ας παντρευτούμε λοιπόν. Μόνο αυτό δεν έχω κάνει στη ζωή μου. Αλλά για το παιδί δεν είμαι σίγουρη αν θα μπορώ. Οπότε πώς το βλέπεις εσύ αυτό το πράγμα;» Και μου είπε: «Εντάξει, αν δεν μπορείς, δεν μπορείς. Δεν με νοιάζει». Έτσι, προχωρήσαμε και παντρευτήκαμε.
Κάποια στιγμή, πήγαμε και σ’ έναν γιατρό που έκανε μια προσπάθεια να μου ξεφράξει τις φραγμένες σάλπιγγες. Μήπως μπορούσε να ξεφράξει, τουλάχιστον, τη μία και επίσης μου αφαίρεσε ένα ινομύωμα που είχα. Τελικά, δεν ξεφράζανε οι σάλπιγγες. Η μία ήταν ελάχιστα διαπερατή και η άλλη εντελώς φραγμένη. Εκείνο το διάστημα έμεινα έγκυος αλλά ήταν παλίνδρομος κύηση. Και όταν έμεινα έγκυος δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα, αλλά το είδα θετικά. Δηλαδή, προέκυψε κι εφόσον προέκυψε, θα δούμε. Άρχισα να σκέφτομαι ότι έχω καιρό. Ότι θα βρεθώ με παιδί μου φαινότανε λίγο ξένο, αλλά φαντάστηκα ότι όλες οι γυναίκες έτσι νιώθουν. Αλλά τελικά χάθηκε. Μέσα από λίγες μέρες πήγα στον γυναικολόγο και ήταν παλίνδρομος κύηση.
Από εκεί και πέρα, ο γυναικολόγος είπε ότι μπορώ να κάνω παιδί μόνο με εξωσωματική, το οποίο εμένα δεν μου ’κατσε καλά. Γιατί εκτός του ότι είχαμε μια φίλη στην παρέα που προσπαθούσε χρόνια με εξωσωματική και είχε καταστρέψει τον οργανισμό και τα νεύρα της με όλα αυτά που έπαιρνε, είχε καταπαχύνει, είχε διάφορα θέματα και δεν πήγαινε καθόλου καλά αυτή η προσπάθεια. Είχα τρομάξει λίγο. Αποφάσισα ότι είναι μεγάλο ρίσκο. Το συζητήσαμε σοβαρά με τον άντρα μου και κατέληξα στο σημείο να του πω: «Αν θέλεις παιδί οπωσδήποτε, αντί να κάνουμε εξωσωματική να βρούμε ένα παιδί που δεν το θέλει κανείς. Κανένα παραπεταμένο, κανένα ορφανό, κανένα προσφυγάκι, κάτι. Να μεγαλώσουμε ένα παιδί». Εκείνος μου λέει: «Όχι, εγώ ήθελα παιδί από σένα κι εμένα». Εμένα η άποψή μου τότε ήταν «σιγά τα γονίδιά μας που πρέπει να διαιωνίσουμε. Κι αν εσύ έχεις μεγάλη ιδέα για τα γονίδιά σου, εγώ δεν έχω». Δεν με απασχολεί αυτό. Για εμένα η ιδέα ήταν να μεγαλώσω παιδί, όχι να γεννήσω απαραίτητα.
Τέλος πάντων, με τον καιρό είδα πως δεν ήτανε να προσπαθώ ούτε για το ένα, ούτε για το άλλο, γιατί με τον άνθρωπο αυτόν δεν έβγαινε. Δεν τα πηγαίναμε καλά. Άλλαξαν πολλά πράγματα μεταξύ μας, τσακωνόμασταν πολύ, δεν υποφερόταν η κατάσταση. Οπότε τα μάζεψα και δεν έκανα καμία προσπάθεια για τίποτα. Μετά από κάποια χρόνια που ζούσαμε σε μια έκρυθμη κατάσταση, χωρίσαμε.
Στο μεταξύ εγώ, προτού χωρίσουμε ακόμα, μέσα σε όλα αυτά, είχα αναπτύξει ψυχολογικά προβλήματα. Βρέθηκα με μια κατάθλιψη και αγχώδη διαταραχή να με ταλανίζουνε. Αυτά οφείλονταν σε προβλήματα της οικογένειάς μου και με διάφορα που είχαν συμβεί εκείνον τον καιρό. Αρρώστια του πατέρα μου, θάνατος και τα λοιπά και εξαιτίας όλης της έντασης και της κακής αντιμετώπισης που είχα πάντα από τους γονείς μου. Τέλος πάντων, περνούσα και αυτό και το μόνο που μου έλειπε ήταν να σκεφτώ για προσπάθειες για παιδί. Και εκεί άρχισα να λέω: «Ευτυχώς, που δεν το κάναμε!» Να ’χα εγώ ένα παιδί με αυτόν, να είμαι και έτσι. Δηλαδή, ποιος να μαζέψει ποιον. Έτσι κάπως το βίωσα αυτό το πράγμα. Μ’ αυτόν τον άνθρωπο χώρισα κάποια στιγμή και ευχαριστούσα την τύχη μου που δεν κάναμε εκείνο το παιδί, γιατί έβλεπα ότι δεν θα αντέξω να ανταπεξέλθω να έχω ένα παιδί και να ’χω να συνδιαλέγομαι με τον Γ. Οπότε ναι, θετικά το είδα.
Έχεις υποστεί πιέσεις να γίνεις μητέρα;
Όχι ιδιαίτερες. Δηλαδή όταν ο πρώην άντρας μου έλεγε για παιδί, δεν το είχα δει σαν πίεση αλλά σαν σπρώξιμο. Δηλαδή έλεγα: «Έλα μωρέ, αφού το θέλει κι αυτός, μήπως να κάνω μια προσπάθεια». Η μητέρα μου με έπρηζε συνέχεια. Μάλιστα κιόλας, αφού με έπρηζε για διάφορα πράγματα, στην τελική μου το κοπανούσε συχνά γιατί δεν έκανα ένα παιδί και τι κάνω στη ζωή μου. Κάποια δεδομένη στιγμή γύρισε και μου είπε: «Ένα τίποτα είσαι! Τι έκανες στη ζωή σου; Τίποτα. Ένα παιδί δεν έκανες, ένα πτυχίο δεν πήρες. Ένα τίποτα είσαι!». Αυτό. Αυτό δεν το ένιωσα σαν πίεση για να κάνω παιδί, αλλά σαν πίεση για να μην ξαναδώ την μητέρα μου απ’ τη στιγμή που μου είπε τέτοια πράγματα.
Από τον κύκλο σου, από άλλες γυναίκες, από αγνώστους;
Όχι. Ο κύκλος μου και οι στενές μου φιλίες είναι άνθρωποι που κάνουν αυτό που πιστεύουν και που δέχονται κι αυτό που κάνει ο άλλος. Από τις τρεις κολλητές μου φίλες, οι δύο έκαναν παιδί εκτός γάμου. Η μία συζεί με τον άνθρωπο αυτόν, ο οποίος το αναγνώρισε το παιδί. Η άλλη επειδή έχει πέσει σε γάιδαρο, δεν έχει αναγνωρίσει το παιδί και δεν τη βοηθάει καν. Αλλά τέλος πάντων, αυτή αποφάσισε ότι θέλει παιδί, το κράτησε και το μεγαλώνει. Το σέβομαι και το εκτιμώ πάρα πολύ που μπορεί και κάνει κάτι τέτοιο, αλλά εγώ δεν θα το άντεχα. Της βγάζω το καπέλο, δεν το συζητώ. Όπως επίσης ξέρω ότι δεν θα άντεχα και θα υπέφερα αν είχα ένα παιδί με τον πρώην άντρα μου και θα ’πρεπε να μοιράζομαι πράγματα μ’ αυτόν συνέχεια για το παιδί. Γιατί είναι τέτοιος άνθρωπος, όχι τίποτε άλλο. Η σχέση μας ήταν μπαρούτι. Με τον πιo πρώην μου ας πούμε, έχω ακόμα φιλικές σχέσεις γιατί είναι γλυκύτατος άνθρωπος. Και είναι αυτός με τον οποίο είχα σκεφτεί ότι μπορεί και να ’κανα παιδί μαζί του, αλλά το έβρισκα νωρίς ακόμα.
Οπότε, αν καταλαβαίνω καλά, δεν είναι ότι δεν ήθελες ποτέ πολύ ξεκάθαρα το να μην κάνεις παιδί. Απλώς μόνο κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες…
Ήταν να είναι καλές οι συγκυρίες. Δηλαδή, να είναι ο σωστός άνθρωπος, να νιώθω ότι αυτός μπορεί να κάνει για σύντροφος και πατέρας, να μεγαλώσουμε ένα πλάσμα μαζί. Κάτι τέτοιο ας πούμε. Δεν το επιθυμούσα διακαώς, πάντως. Πιo πολύ θα μου άρεσε να μεγάλωνα ένα παιδί και να το έπαιρνα έτοιμο, για να λέμε την αλήθεια. Τώρα ο σύντροφός μου έχει έναν γιο, οπότε έχω κάτι από παιδί κι εγώ.
Ποια λέξη θεωρείς ότι σου ταιριάζει καλύτερα; Χωρίς παιδιά, άτεκνη, μη μητέρα, άλλο, καμία από αυτές;
Το «χωρίς παιδιά» μου φαίνεται πιο εντάξει. Το «άτεκνη» είναι πιο επίσημο.