Τι σημαίνει για σένα ότι δεν έχεις παιδιά;
Ότι θα πρέπει να εξηγώ, να απολογούμαι και ενδεχομένως να νιώθω ευλογημένη που να νιώθω πιο ξεκούραστη και να είμαι πιο διαθέσιμη.
Το ότι δεν έκανες παιδιά ήταν συνειδητή απόφαση;
Είναι πολλοί οι παράγοντες και εξελίχθηκαν παράλληλα με μένα στη ζωή μου. Σε νεότερη ηλικία, ήθελα απόλυτα να κάνω παιδιά, αλλά τότε δεν είχα τον σωστό σύντροφο που θα ήταν πατέρας των παιδιών μου, και για μένα ήταν εξαιρετικά σημαντικό να έχουν δύο γονείς που θα είναι απόλυτα κατάλληλοι. Το να κάνω παιδί δεν αφορούσε μόνο το να έχω παιδί αλλά το να αποτελεί μέρος μιας καλής υγιούς συντροφικής σχέσης. Χωρίς αυτή, δεν με ενδιέφερε να έχω παιδί. Αργότερα, όταν κατέληξα με τον άντρα μου, η υγεία μου είχε πληγεί αρκετά και δεν ήμουν πια σε θέση να κάνω παιδιά. Το δέχτηκα εύκολα κι αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι ανακουφίστηκα που «κάποιος άλλος» αποφάσιζε για μένα να μην εγκυμονήσω – σε αυτή την περίπτωση, το σώμα μου. Όσο πέρναγαν τα χρόνια, τόσο λιγότερο επιθυμούσα να κάνω παιδί per se.
Ήταν μια απόφαση που πήρες μια και έξω ή επανεξέταζες/επιβεβαίωνες την απόφασή σου;
Για μένα ήταν μάλλον μια πορεία φθοράς: όσο περνούσε ο καιρός και συνειδητοποιούσα τη δυσκολία μιας τέτοιας απόφασης, τόσο λιγότερο επιθυμούσα να κάνω παιδί. Θα επανεξέταζα, όμως, στο μέλλον το ενδεχόμενο της τεκνοθεσίας – κάτι που έχουμε συζητήσει και με τον άντρα μου.
Το ότι δεν έκανες παιδιά είναι επειδή δεν ήθελες να γίνεις μητέρα, επειδή δεν ήθελες κάποιες από τις συνέπειες μιας ζωής ως μητέρα, επειδή ήθελες να αλλάξεις τη ζωή σου όπως τη ζεις;
Κυρίως, ναι. Αφενός έχω μια ζωή πολύ γεμάτη και πλούσια, δημιουργική, γεμάτη αγάπη και αναγνώριση, απόλυτη στήριξη από οικογένεια, σύζυγο και φίλους. Δεν θα ήθελα να επισκιαστεί σε μεγάλο βαθμό από ένα παιδί (το ένιωθα σαν εγωιστική σκέψη αυτό για χρόνια κι ακόμα δε νιώθω πολύ όμορφα όταν το αναφέρω, αλλά πλέον το έχω αποδεχτεί). Αφετέρου, η υγεία μου είναι αρκετά εύθραυστη στην καθημερινότητά της, οπότε το να είχα πλήρως την ευθύνη ενός παιδιού χωρίς μόνιμη έξτρα βοήθεια ή χωρίς να αποσυρθώ απόλυτα επαγγελματικά είναι ανέφικτο.
Πώς νομίζεις ότι επηρεάζει τη ζωή σου το γεγονός ότι δεν έχεις κάνει παιδιά;
Με κουράζουν καμιά φορά οι ερωτήσεις, οι προσδοκίες, το γεγονός ότι μου ζητείται επαγγελματικά να κάνω περισσότερα από τις συναδέλφους μου γιατί «εγώ δεν έχω παιδιά άρα έχω χρόνο, τι κάνω όλη μέρα άλλωστε;»
Αναλογίζεσαι πώς θα ήταν η ζωή σου αν είχες κάνει παιδιά;
Η αλήθεια είναι ότι δεν το αναλογίζομαι συχνά, γιατί κάθε απόφαση που λάμβανα εκ νέου ήταν απόλυτα συνειδητή. Το μόνο που μου περνάει καμιά φορά από το μυαλό είναι το ότι αν είχα κάνει παιδιά θα ήταν μάλλον από λάθος υπολογισμό, είτε με λάθος σύντροφο είτε εις βάρος της υγείας μου.
Μετανιώνεις για πράγματα που έκανες ή δεν έκανες στη ζωή σου;
Μόνο για μερικές σχέσεις, ερωτικές ή φιλικές, από τις οποίες δεν έφυγα νωρίτερα. Γενικά όχι, δεν μετανιώνω.
Μετανιώνεις που δεν έκανες παιδιά;
Όχι.
Πώς νομίζεις ότι απεικονίζονται οι γυναίκες που δεν έγιναν μητέρες;
Σαν αδίστακτες καριερίστες, σαν άτυχες, σαν αρρενωπές, σαν δήθεν κουλτουριάρες, σπανίως σαν συνειδητοποιημένες γυναίκες που απλά δεν το επέλεξαν.
Υπέστης πιέσεις να γίνεις μητέρα; Αν ναι, από πού;
Όχι, δεν υπέστην.
Υπέστης πιέσεις να γίνεις μητέρα από γυναικολόγους / επαγγελματίες υγείας;
Ναι. Έχω δεθεί με την τελευταία μου γυναικολόγο, η οποία είναι από τις λίγες που πίστεψε ότι δεν θέλω να κάνω παιδιά. Οι άλλοι όχι μόνο με αντιμετώπιζαν με συγκατάβαση, του στυλ: «Ναι, τώρα, δεν θες, αλλά αύριο μεθαύριο». Δεν το πίστευαν κιόλας, νόμιζαν πως ήθελα να το παίξω… μοντέρνα! Επίσης, άλλαξα άρον άρον ενδοκρινολόγο, όταν προσπαθούσε να με πείσει να κάνω παιδιά γεμίζοντάς με ενοχές για τη διαχείριση της υγείας μου, τύπου: «Έτσι αρρύθμιστη που είσαι, κάνε παιδί τώρα που προλαβαίνεις γιατί που ξέρεις μετά» – με απώτερο σκοπό βέβαια, όπως κατάλαβα σύντομα, να με αναλάβει ο γυναικολόγος και μαιευτήρας σύζυγός της.
Πώς σε αντιμετωπίζουν οι άλλοι όταν μαθαίνουν ότι δεν είσαι μητέρα;
Οι αντιδράσεις ποικίλλουν, από θαυμασμό μέχρι οίκτο. Τις αντιμετωπίζω με κάποια συγκατάβαση, ιδίως όταν προέρχονται από άτομα με τα οποία δεν θέλω ή δεν δύναμαι να συγκρουστώ, όπως προϊστάμενοι στη δουλειά· όταν παντρεύτηκα, βίωσα μια απίστευτη ψυχολογική πίεση από τη δουλειά, ειδικά που μετά τον γάμο πήρα μερικά κιλάκια κι όλοι έσπευδαν να με συγχαρούν για το νέο μωράκι! Όταν τους έλεγα ότι δεν είμαι έγκυος, το πρόσωπό τους γινόταν μια μάσκα θλίψης και πόνου. Σε μια περίπτωση, μάλιστα, ανακοίνωσα ότι μετά την τελευταία μου επέμβαση δεν είναι δυνατόν πια να μείνω έγκυος. Στεναχωρήθηκαν, με παρηγόρησαν (ενώ εγώ ήμουν μια χαρά) και την επόμενη εβδομάδα το είχαν κιόλας ξεχάσει και με ρώταγαν πότε θα κάνουμε παιδάκι, τώρα που παντρευτήκαμε.
Βρίσκεις ότι χρειάζεται να κάνεις κάποιο είδος coming out;
Όπως έγραψα και παραπάνω, το προσπάθησα, αλλά ο κόσμος δε νοιάζεται. Το ξεχνάει την επόμενη στιγμή, κι έτσι καταλαβαίνεις ότι ρωτάει για το κουτσομπολιό και επειδή έχει μάθει ότι στην ηλικία μου «όλες θέλουν να γίνουν μανούλες». Με την οικογένειά μου, τον σύζυγο και τους κοντινούς μου φίλους το έχω συζητήσει στα πλαίσια μιας παρεμπιπτόντως κουβέντας.
Επηρέασε η ατεκνία την κοινωνική σου ζωή;
Απομακρύνθηκα από πολλές φίλες οι οποίες δεν με καλούν σπίτι τόσο συχνά πια γιατί δεν έχω παιδιά να κάνουν παρέα με τα δικά τους, αλλά επίσης δεν έρχονται ποτέ όταν τις καλώ γιατί «τα παιδιά θα βαρεθούν». Επίσης, παίζει πολύ το «να βρεθούμε στις 16 Μαρτίου που έχω ένα κενό 4 με 5 και 20 το απόγευμα που ο μικρός έχει τζούντο», ενώ κάθε σαββατοκύριακο το περνάνε 48 ώρες με άλλες μανούλες που συζητάνε μόνο για τα παιδιά τους. Τα δικά μου νέα, δυστυχώς, είτε περνάνε σε δεύτερη μοίρα είτε αντιμετωπίζονται με ζήλια τύπου: «Ε, αν δεν είχα κι εγώ παιδιά, καλύτερα από σένα θα τα κατάφερνα». Τέλος, οφείλω να μην έχω ή έστω να μην εκφέρω καμία γνώμη πάνω στο θέμα «παιδιά», ακόμα κι αν δουλεύω σαν δασκάλα και ψυχολόγος πάνω από 10 χρόνια. Αυτές οι φιλίες έχουν φύγει από την καθημερινότητά μου ή έχουν περιοριστεί στα τυπικά.
Επηρέασε η ατεκνία την ερωτική/συντροφική σου ζωή;
Όχι. Με τον σύζυγό μου επικοινωνούσαμε από πάντοτε για κάθε σχετική απόφαση, τη λαμβάναμε με σεβασμό από κοινού.
Ποια λέξη βρίσκεις ότι σου ταιριάζει καλύτερα:
Καμία από τις διαθέσιμες. Δεν ξέρω γιατί να πρέπει να ονομαστούν κάπως οι γυναίκες που δεν έκαναν παιδιά. Με την ίδια λογική θα έπρεπε να ονομαστούν κάπως οι άνθρωποι που δεν έχουν αυτοκίνητο. Η κατηγοριοποίηση είναι το πρώτο βήμα προς την επικριτικότητα.
